مخالفت علی مطهری با تصدی وزارت نفت ایران توسط یک فرمانده سپاه پاسداران در مجلس ایران، واکنشهایی را برانگیخته است.
آقای مطهری صبح امروز ۱۲ مرداد (۳ اوت) در جریان رسیدگی به پیشنهاد سپردن سمت وزارت نفت ایران به سرتیپ رستم قاسمی، در مورد “روند ورود نظامیان به حوزه سیاست و دولت” و “پیوند خوردن سپاه با نظام سیاسی و پولی ایران” هشدار داد.
او گفت: “وزارت یک نظامی در وزارت نفت موجب پیوند خوردن قدرت سیاسی و قدرت اقتصادی خواهد بود و ممکن است فسادآور باشد”.
او با یادآوری ورود وزارت اطلاعات ایران به فعالیت های اقتصادی در دوران ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی، گفت که این اقدام نهایتا به سوءاستفاده از اطلاعات محرمانه و “رخنه فساد” در وزارت اطلاعات منجر شد.
آقای مطهری همچنین گفت که تصدی وزارت نفت توسط یک فرمانده سپاه باعث دشوارتر شدن نظارت مجلس بر این وزارتخانه و سختتر شدن طرح سئوال از وزیر و استیضاح او خواهد شد.
او افزود: “در کشورهای همسایه ما، نظامیان کم کم از قدرت سیاسی فاصله می گیرند، در حالی که در کشور ما عکس آن آغاز شده است و به نظر می رسد که این مسئله، امر مبارکی نباشد”.
اشاره آقای مطهری احتمالا به ترکیه و پاکستان است که نفوذ سنتی ارتش در ساختار سیاسی آنها در سال های اخیر به شدت کاهش یافته است.
آقای مطهری در مخالفت با تصدی وزارت نفت توسط آقای قاسمی، سخنان آیت الله روح الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران را یادآوری کرد که سپاه را از حضور در حوزه سیاست منع کرده بود.
واکنش ها
نخستین واکنش به سخنان آقای مطهری را علی لاریجانی، رئیس مجلس ایران بلافاصله پس از پایان سخنان او نشان داد و گفت که مطالب گفته شده در مورد سپاه، درست نبوده است.
آقای لاریجانی افزود: “این تلقی که سپاه می خواهد قدرت سیاسی را بگیرد، درست نیست”.
رئیس مجلس ایران گفت که هم خود آقای قاسمی و هم فرمانده کل سپاه پاسداران ابتدا با پیشنهاد تصدی وزارت نفت توسط او مخالف بوده اند، اما بعدا نظر خود را تغییر داده اند.
آقای لاریجانی در مورد دلیل این تغییر عقیده توضیح نداد، اما تأکید کرد که “سپاه قصد ندارد بر مصادر سیاسی چنگ بزند”.
ساعاتی بعد رمضان شریف، مسئول روابط عمومی سپاه پاسداران اعلام کرد که این نهاد نظامی “پس از رایزنی های رئیس جمهور با فرمانده کل سپاه” با انتقال آقای قاسمی به وزارت نفت موافقت کرده است.
او از رأی اعتماد نمایندگان مجلس به آقای قاسمی تشکر کرد و گفت که امیدوار است “نمایندگان ملت فرصت ها و عرصه هایی را که ممکن است اتهامات BBC و VOA علیه سپاه در آن ها پژواک یابد، مسدود کنند”.
زهره الهیان، نماینده حامی دولت در مجلس هم عصر امروز با انتقاد از سخنان آقای مطهری گفت: “در زمان حضرت امام بسیاری از نیروهای شایسته سپاهی در مناصب اجرایی و خدمت قرار داشتند و همین امر اثبات کننده این است که ادعاهای آقای مطهری نادرست است”.
خانم الهیان گفت که تصدی مسئولیت های اجرایی توسط نظامیان در کشورهای دیگر دنیا نیز متداول است و نباید با چنین امری در ایران مخالفت کرد.
دفاع احمد توکلی از تصدی قاسمی
همزمان، متن دفاع احمد توکلی، رئیس مرکز پژوهش های مجلس ایران از تصدی وزارت نفت توسط آقای قاسمی در سایت الف، متعلق به آقای توکلی منتشر شده است.
آقای توکلی در این دفاعیه، که ظاهرا فرصت قرائت آن را در جلسه امروز مجلس پیدا نکرده است، نگرانی های موجود در مورد گسترش قدرت اقتصادی و سیاسی سپاه را موجه می داند، اما استدلال می کند که انتصاب آقای قاسمی به وزارت نفت مصداق این نگرانی ها نیست.
آقای توکلی نوشته است: “تبدیل شدن سپاه به قدرت اقتصادی، به دلایل متعدد زیانبار است”.
او جلوگیری از توسعه بخش خصوصی اقتصاد ایران، آسیب دیدن وجهه عمومی سپاه و پاشیده شدن “رنگ منفعت طلبی” به چهره آن، قرار گرفتن اعضای سپاه در معرض ابتلا به فساد و “خطر تمایلات مداخله جویانه در سیاست” را از جمله عوارض تبدیل شدن سپاه به یک قدرت اقتصادی برشمرده است.
اما آقای توکلی می نویسد که سپردن وزارت نفت به سرتیپ قاسمی این نگرانی ها را تشدید نمی کند.
به نوشته او، “سردار جعفری (فرمانده کل سپاه) و سردار قاسمی، هیچ کدام، نه تنها داوطلب چنین امری نبودند، بلکه مدت ها در برابر پیشنهاد آقای رئیس جمهور مقاومت می کردند و حتی در یک برهه، شروط سختی را مطرح کردند تا آقای رئیس جمهور از پیشنهادش منصرف شود”.
آقای توکلی همچنین سکوت سپاه پاسداران در برابر حذف سه عضو خود، یعنی پرویز فتاح (وزیر پیشین نیرو)، محمد حسین صفار هرندی (وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی) و مسعود میرکاظمی از دولت را نشانه ای بر عدم تمایل سپاه به سهم خواهی از قدرت سیاسی دانسته است.
آقای فتاح در حال حاضر جانشین فرمانده قرارگاه خاتم الانبیاء است و آقای صفار هرندی عنوان مشاور فرمانده کل سپاه را دارد.
آقای توکلی در دفاعیه خود همچنین در مورد این احتمال که سپردن وزارت نفت به یک فرمانده سپاه، نظارت بر این وزارت خانه را دشوار می کند نوشته است: “مگر سپاهی بودن نجار، وحیدی، صفار هرندی، فتاح و میرکاظمی مانع تذکر، سئوال و تحقیق و تفحص و طرح استیضاح آنان در مجلس شد که حالا نگران ناممکن شدن نظارت بر قاسمی باشیم؟”