سه شنبه، 20 اردیبهشت ماه 1390
کمیته گزارشگران حقوق بشر – بر طبق آخرین اطلاعات بدست آمده از خانوادهی جانباختگان برخوردخشونتآمیز گارد حفاظت زندان قزل حصار با زندانیان، آمار قربانیان این حادثه بالغ بر 34 تن است.
شامگاه سهشنبه 24 اسفند ماه 89 وقوع درگیری بین زندانیان و مٱموران زندان قزلحصار به کشته و مجروح شدن دهها تن از زندانیان انجامید. متعاقب آن روابط عمومی سازمان زندانهای ایران روز چهارشنبه ۲۵ اسفند (۱۶ مارس) با صدور اطلاعیهای اعلام کرد: « تعدادی از زندانیان شرور و قاچاقچیان مواد مخدر که حکم اعدام آنها صادر شده است، قصد داشتند در یکی از بخشهای زندان قزلحصار با انجام خرابکاری در زندان مبادرت به فرار نمایند که با حضور مقتدرانهی عوامل مسئول و همکاری سایر زندانیان… ناکام ماندند.» غلامحسین اسماعیلی، رئیس سازمان زندان های ایران نیز در گفت و گو با خبرگزاری فارس، کشته و زخمی شدن تعدادی را در درگیری سه شنبه شب زندان قزل حصار تأیید کرده و از شناسایی « عوامل اصلی اغتشاش» خبر داد.
با وجود آن که طی روزهای پس از حادثه رسانههای دولتی ایران آمار کشتهشدگان را بین 10 تا 14 نفر اعلام نمودند، اظهارات زندانیان قزلحصار حاکی از کشته شدن دستکم 34 تن از زندانیان بند 2 این زندان است. از سوی دیگر در حالی که در اطلاعیه سازمان زندانها علت مرگ زندانیان «جراحات وارده و گاز گرفتگی» عنوان و از اقدام به «ایجاد حریق عمدی» و «شکستن شیشهها» توسط زندانیان سخن به میان آمده؛ بنا به گفته خانوادههای جانباختگانی که موفق به دیدن اجساد شدهاند آثار اصابت گلوله بر روی پیکر جانباختگان کاملاً مشهود است. به گزارش شاهدان عینی نگهبانان زندان در شب حادثه با استفاده از اسلحه جنگی اقدام به تیراندازی به زندانیان نمودهاند.
م.الف جوانی که به جرم حمل مواد مخدر در زندان قزل حصار در بازداشت به سر میبرد، از جمله جانباختگان این حادثه است. لازم به ذکر است با گذشت بیش از دو سال از زمان دستگیری، دادگاه رسیدگی به اتهامات وی برگزار نشده بود.
خانوادهی م.الف میگویند که در هفتهی اول فروردین امسال نامهای از ادارهی پست دریافت کردهاند، مبنی بر اینکه نامهای از زندان قزل حصار برای شما فرستاده شده و به دلیل عدم حضور باید برای دریافت این نامه به اداره پست مراجعه کنید.
پیگیری از ادارهی پست بی سرانجام می ماند و ادارهی پست منطقه، رسیدن چنین نامهای را انکار میکنند. پدر و مادر این جوان که به دلیل کهولت سن نمیتوانند به زندان مراجعه کنند، چندین مرتبه با ادارهی زندان تماس گرفته و هر بار با این جواب که خودش به زودی با شما تماس خواهد گرفت، روبرو شدند. نهایتاً هفتهی گذشته، در پی بیش از یک ماه بی خبری این خانواده در هنگام مراجعه به زندان با تعداد زیادی پرونده مواجه شدند و از آنان خواسته شده عکس جسد را شناسایی کنند. سرانجام با گذشت قریب به دو ماه از زمان مرگ، 14 اردیبهشت ماه جاری خانوادهی میم موفق به تحویل گرفتن جسد و تشییع جنازه وی شدند. تشریفات و مراسم با حضور یک فرد مامور به سرعت انجام شده و پایان گرفته است. روندی کمابیش مشابه برای خانوادههای جانباختگان دیگر نیز تکرار شد.
میم. الف در 33 سالگی در قطعهی 301 بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد. به گفتهی خانوادهی جانباختگان تعداد دیگری از کشتهشدگان نیز در قطعه مزبور دفن شدهاند. جوازهای دفن کشتهشدگان در روز 25 اسفند ماه 89 صادر شده؛ تاریخ مرگ 24 اسفند ماه و علت مرگ از سوی پزشکی قانونی «تحت آزمایش» ذکر شده است.
خانوادهی میم از مشاهده سه جای گلوله در بدن وی میگویند که یکی در زیر کتف و دوتای دیگر نزدیک به هم در ناحیهی بالای کشالهی ران و کمر بوده است. همچنین بینی وی شکسته شده و آثار ضرب و شتم و جراحت شدید روی صورت وی دیده شده است.
بنابر تصریح خانوادهی میم و دو خانوادهی دیگر مسئولان زندان و پزشکی قانونی تعداد جانباختگان را قریب به 350 تن اعلام کردهاند. لازم به توضیح است با توجه به آمار مبتنی بر گفتههای زندانیان قزلحصار رقم فوق قابل تایید نیست. مضاف بر آن که برخی خانوادهها احتمال اعدام مخفی بخشی از زندانیان را رد نمیکنند.
متذکر میشود علیرغم ادعای سازمان زندانها، بنابر گزارشهای موجود علت اعتراض زندانیان نه اقدام به فرار که اعتراض به کثرت صدور و اجرای احکام اعدام و نیز وضعیت نامناسب زندان قزلحصار بوده است. در سالیان اخیر روند صدور اجرای احکام اعدام توسط دستگاه قضایی ایران سیر فزاینده و نگرانکنندهای را طی نموده است. روندی که بارها مورد اعتراض سازمانهای بینالمللی و نهادهای ناظر حقوق بشر قرار گرفته است. ایران در سال گذشته میلادی با 546 مورد اعدام جایگاه دوم را به لحاظ تعداد احکام اجرا شده پس از جمهوری خلق چین به خود اختصاص داده است. این در حالی است که در ردهبندی سرانه اعدام طی چندین سال گذشته ایران با اختلافی فاحش مکان اول را به خود اختصاص داده است.