در ماههای اخیر اعتراضات بر سر مسائل اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی در ایران بالا گرفته است. واکنش نیروهای امنیتی کشور – که معمولاً ترکیبی است از نیروهای پلیس ضدشورش و لباس شخصیها و عناصر یونیفرمپوش سپاه پاسداران تروریستی به این اعتراضات چیزی جز سرکوب کردن آنها نیست.
معلمان، کارگران کارخانهها و فعالان کارگری در سراسر کشور به خیابانها آمدهاند تا نارضایتی خود را از رژیم ایران ابراز کنند؛ در کنار آنها کشاورزان به کمبود آب و روستاییان نیز به مشکلات دفع بهداشتی زباله معترض هستند.
در بسیاری از موارد، تظاهرکنندگان از طریق ارعاب و تهدید از حق خود برای اعتراض کردن محروم شدهاند، در مواردی هم با خصومت ، سرکوب ، خشونت علنی نیروهای امنیتی مواجه شدهاند.
آنها مورد اصابت گلوله تفنگهای ساچمهای قرار گرفتهاند، دستگیر و زندانی شدهاند و برخی نیز با تفتیش تحقیرآمیز خانهها و کامپیوترهایشان مواجه شدهاند.
بهتازگی اتحادیههای کارگری و معلمان به مناسبت روز جهانی کارگر (١١ اردیبهشت) و روز معلم در ایران (١٢ اردیبهشت) تظاهرات هماهنگی را در ٢٨ شهر برگزار کردند. در این میان، نیروهای اطلاعات سپاه پاسداران و پلیس در همۀ شهرهایی که تظاهرات برگزار شد، حضوری پررنگ داشتند.
در تهران، قرار بود این تظاهرات در مقابل ساختمان مجلس برگزار شود، اما به گفته سازماندهندگان این تظاهرات حضور شدید نیروهای پلیس شرکتکنندگان را منصرف کرد. به همین دلیل آنها تظاهرات را به حومۀ شهر منتقل کردند.
معلمان ماهها است که برای مطالبۀ حقوق پرداختنشدۀ معلمان قراردادی (کارمندان غیردولتی) در سراسر کشور تجمع میکنند. آنها همچنین خواستار اختصاص یافتن مزایای بیشتر به کارکنان و افزایش حقوق برای مقابله با تورم هستند.
معلمان قراردادی آموزش و پرورش خواهان این هستند که به کارمندان رسمی دولت تبدیل شوند، در عین حال، معلمان بازنشسته به دنبال افزایش حقوق بازنشستگی خود هستند تا بتوانند گذران زندگی کنند زیرا حقوق برخی از آنها زیر خط فقر است.
به گفتۀ مرکز حقوق بشر ایران شعارهایی که در تظاهرات روز کارگر (١١ اردیبهشت) به گوش میرسید شامل «رئیسی دروغگو حاصل وعدههات کو» و «دشمن ما همین جاست، دروغ میگن آمریکاست» بود.
اکرم وکیلی، یکی از معلمان بازنشستۀ دبستان ساکن کرمانشاه گفت از این بابت که نمیتواند همزمان همۀ فرزندان و خانوادههایشان را برای یک وعده غذا مهمان کند، خجالت میکشد.
او گفت: «باید آنها را به نوبت دعوت کنم»، شوهرم هم بازنشستۀ دولت است و بهسختی میتوانیم تا آخر ماه دوام بیاوریم.»
او افزود: «ما همیشه دور هم بودیم و فرزندانم و همسرانشان هفتهای چند بار برای صرف غذا به خانۀ ما میآمدند. اما حالا باید آنها را بهطور جداگانه دعوت کنم، چون نمیتوانم از پس هزینۀ هر هفته بربیایم.»
طی ماه گذشته شرکت کیان تایر که قدیمیترین کارخانۀ تولید لاستیک در خاورمیانه است تعطیل شد و حدود ١٢٠٠ نفر بیکار شدند. از آن زمان تا کنون کارگران بهطور مرتب تظاهراتی را در جلوی ساختمانهای بزرگ دولتی در تهران برگزار میکنند.
کارکنان سابق این کارخانه در مقابل کاخ ریاست جمهوری و وزارتخانههای مختلف پلاکاردهایی در دست داشتند که روی آنها نوشته شده بود: «کارگر میمیرد، ذلت نمیپذیرد» و «کار، حقوق، اشتغال، حق مسلم ماست».
علاوه بر کارگران بیکار شدۀ کیان تایر، کارگران بخشها و شهرهای مختلف نیز دائماً به پایین بودن دستمزد و ناکافی بودن مزایای خود اعتراض کردهاند.
در روز ٣٠ فروردینماه نارضایتی علنی به شکلی بیسابقهای خود را نشان داد. در این روز تعداد زیادی از کارکنان وزارت کار که بیشتر آنها زن بودند، در بیرون ساختمان این وزارتخانه تجمع کردند و خواستار دریافت حقوق و مزایای منصفانه شدند.
آنها با اشاره به سخنان حجت عبدالملکی، وزیر کار که در بهمنماه گذشته به مطبوعات گفته بود وزارتخانه را از حدود ١٠٠٠ کارمند پاکسازی میکند، شعار میدادند: «وزیر بیلیاقت، خجالت، خجالت!».
بر اساس گزارش رسانههای داخلی و بینالمللی، در جریان اعتراضات روز سهشنبه در چندین شهر دهها معلم دستگیر شدند. این تعداد نیز به فهرست روزافزون معلمان، کارگران و فعالان بازداشت شده در ماههای اخیر افزوده شد.
چند تن از اعضای رده بالای کانون صنفی معلمان و همچنین چهار فعال برجستۀ صنفی از جمله دستگیرشدگان آن روز بودند و دستکم ٧٠ معلم معترض به زندان مخوف اوین برده شدند.
برخی از فعالان شناختهشدۀ کانون صنفی نیز برای بازجویی به دادگاه یا وزارت اطلاعات احضار شدهاند.
چند تن دیگر نیز در خانههایشان دستگیر و به زندان برده شدند. خانههای آنها تفتیش شد و کامپیوترها و سایر دستگاههای هوشمندشان توقیف شد.
بنا به گزارش رسانهها، در سال گذشته تعدادی از فعالان کارگری و اعضای اتحادیه کارگران دستگیر و زندانی شدهاند و تقریباً در هر تظاهراتی در سراسر کشور تعدادی از معترضان بازداشت شدهاند.
بسیاری از معلمان و کارگران بدون برگزاری دادگاه و صدور حکم زندانی شدهاند. خانوادۀ برخی از معترضان بازداشتشده گفتند که تا چند روز پس از دستگیری از محل نگهداری آنها اطلاعی نداشتند.
در روز ١٤ اردیبهشت، رسانههای فارسیزبان خارج از کشور به نقل از منابع نزدیک به سه معلم زندانی گفتند آنها از زمان دستگیری خود در سه روز قبل دست به اعتصاب غذا زدهاند. یکی از فعالان صنفی که او نیز در زندان به سر میبرد برای اعلام همبستگی به این اعتصاب غذا پیوسته است.