مهتاب آباء / بخش فارسی ایران بریفینگ
مگر می‌شود این روزها حداقل یک ساعت تلویزیون دیده باشید و تبلیغ «عالیس» را ندیده باشید؛ شرکتی که نوشیدنی‌های مختلف تولید می‌کند و آن‌طور که در سایتش آمده، از سال ۸۱ تأسیس شده است. شرکتی با نام چشمه نوشان خراسان با نام تجاری «عالیس» نوشیدنی‌های غیرالکلی را تولید و حتی آن‌طور که در سایتش آمده است، به کشورهای مختلف صادر می‌کند.
به گزارش فرهیختگان، هیات‌مدیره این شرکت را «فیاض» ها تشکیل می‌دهند که تفاوتشان تنها در اسم کوچک است. این شرکت در سال‌های گذشته نیز تبلیغاتش از تلویزیون پخش می‌شد، اما از اواخر سال ۹۷ و به‌طور اخص در سال جدید، حجم آگهی‌های این شرکت ناگهان افزایش چشمگیری پیدا کرد. این حجم از آگهی در رادیو هم ظهور یافت و مخاطب ایرانی به خودش آمد و دید که در محاصره تبلیغات این شرکت قرارگرفته است. فارغ از اینکه ازلحاظ علم رسانه و تبلیغات تکرار افراطی یک تبلیغ می‌تواند باعث دفع مخاطبان هم بشود، اما سؤال اینجاست که این شرکت چگونه از پس هزینه‌های این حجم از تبلیغات برمی‌آید.
شایعاتی مانند اینکه صداوسیما، سهام عالیس را خریداری کرده است یا اینکه می‌گویند صداوسیما قرارداد مشارکتی با عالیس دارد که در قالب این قرارداد، درصدی از فروش شرکت را درازای تبلیغات تلویزیونی به دست می‌آورد.
این شایعات را رفتار تلویزیون به وجود آورده و در ادامه عدم پاسخگویی مناسب این شایعات را تشدید کرده است. با توجه به هزینه‌های بالای تبلیغات تلویزیون، این سؤال برای هر بیننده‌ای پیش می‌آید که عالیس چقدر درآمد دارد که چنین هزینه‌های میلیاردی را به‌صورت مداوم تقبل می‌کند. آیا صداوسیما از فروش هر دوغ یا آب‌معدنی سود می‌برد؟
برای پیگیری آنچه بین عالیس و تلویزیون می‌گذرد، روزنامه فرهیختگان با غلامرضا کاتب، نماینده مجلس و عضو شورای نظارت بر صداوسیما گفت‌وگو کرده است و وی بابیان اینکه مشکلی در پخش تبلیغات شرکت عالیس نمی‌بیند گفته: پولش را می‌دهند و مشکل قانونی در مسیر این تبلیغات نمی‌بینیم.
او در پاسخ به شایعاتی نظیر اینکه بخشی از سهام شرکت عالیس توسط صداوسیما خریداری‌شده یا صداوسیما از فروش محصولات عالیس سود می‌برد، گفته: «من از این اتفاق خبری ندارم و درحالی‌که گفته بی‌خبرم اما آن را تکذیب هم کرده و باز ادامه داده برفرض هم که صداوسیما ۱۰ درصد سهام داشته باشد، باید مابقی هزینه‌ها را شرکت عالیس پرداخت کند.»
کاتب بابیان اینکه بر اساس گزارش‌هایی که می‌رسد، بر تبلیغات تلویزیونی نظارت می‌کنند، افزود: «ما که نمی‌توانیم از صبح تا شب پای تلویزیون بنشینیم و آن را ببینیم، اگر سازمان یا وزارتخانه‌ای تبلیغی را ممنوع کند، ما پیگیری می‌کنیم تا تخلفی صورت نگیرد و تاکنون خبری مبنی بر تخلف عالیس یا صداوسیما به دستمان نرسیده است.»
این در حالی است که کاتب عضو شورایی است که از نامش هم مشخص است: «شورای نظارت بر صداوسیما» یعنی دقیقاً باید بنشیند و تلویزیون را ببینید نه اینکه منتظر باشد تا جایی شکایت کند و برود پیگیری کند!
اما تعرفه هزینه‌های تبلیغات در تلویزیون در سایت این سازمان و بخش آگهی‌ها موجود است. جداولی که پیچیده است و حساب‌وکتاب‌هایش متفاوت، اما می‌توان حدودی به یکسری ارقام دست پیدا کرد. مثلاً قبل، بعد و حین برنامه‌هایی مانند «دورهمی»، «خندوانه»، «فوتبال‌های زنده» یا «نود» (که دیگر پخش نمی‌شود) قیمت‌ها بیشتر می‌شود.
محصولات عالیس شبانه‌روز از تلویزیون تبلیغ و تمام ساعت‌ها و شرایط را شامل می‌شوند؛ اما اگر به سایت عالیس و سازمان صداوسیما مراجعه کنیم، به اطلاعات جالبی برمی‌خوریم. بیشترین زمان تیزرهای عالیس متعلق به تبلیغ «من یک پدرم و من یک مادرم» با دو دقیقه و ۵۸ ثانیه است و کمترین آن‌ها هم به تبلیغ تکی هر محصول اختصاص دارد با ۲۰ ثانیه.
میانگین هزینه تبلیغات در تلویزیون را با توجه به شب و روز، سریال‌ها، پخش مستقیم فوتبال و والیبال بعد و بین دونیمه فوتبال بیشتر می‌شود، برنامه‌های ترکیبی و… نزدیک به ۹ میلیون و ۵۵۰ هزار تومان برای هر ثانیه در نظر گرفته‌شده است. قطعاً این رقم به‌صورت میانگین و تقریبی به‌دست‌آمده و برای اینکه جانب انصاف را رعایت کرده باشیم، عدد میانگین را ثانیه‌ای ۹ میلیون تومان در نظر می‌گیریم.
عالیس برای هر محصول، تیزرهای ۲۰ ثانیه‌ای ساخته است که با مبنای ۹ میلیون تومان، هزینه پخش آن ۱۸۰ میلیون تومان می‌شود؛ اما این کمترین رقمی است که این شرکت پرداخت می‌کند. این عدد فقط برای یک تیزر و یک نوبت پخش است.
بر مبنای پنج شبکه تلویزیونی در هفته‌ای که گذشت، تعداد دقایق پخش تیزرها و هزینه‌های آن‌ها را محاسبه می‌کنیم. تبلیغات عالیس از شبکه‌های مختلف تلویزیون پخش می‌شود، اما اینجا شبکه‌های یک تا پنج و نسیم مورد استناد قرارگرفته است و حداقل دو بار پخش برای هر آگهی در نظر گرفتیم. با احتساب مدت‌زمان پخش تیزرهای عالیس به ۶۹۰ ثانیه می‌رسیم و با ضرب‌در حداقل دو بار پخش در شبانه‌روز (که می‌دانیم بیشتر از ۲ بار است) عدد ۱۳۸۰ ثانیه به دست می‌آید؛ یعنی ۲۳ دقیقه.
کافی است این عدد را در پنج شبکه‌ای که قبل‌تر گفتیم، ضرب کنیم. تلویزیون روزانه ۱۱۵ دقیقه تبلیغات از شرکت عالیس را فقط در پنج شبکه پخش می‌کند؛ رقمی که با محاسبه ۹ میلیون برای هر ثانیه به دست می‌آید، ۶۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان می‌شود. اگر این عدد را در ۳۱ روز ضرب کنیم، به عدد شگفت‌انگیز ۱ تریلیون و ۸۶۳ میلیارد تومان می‌رسیم.
این یعنی یک شرکتی در ایران وجود دارد که فقط برای تبلیغ نوشیدنی‌هایش نزدیک به دو تریلیون فقط برای یک ماه پرداخته درحالی‌که ماه‌هاست این تبلیغ در حال پخش است.
سود کارخانه چقدر است بماند ، فیاض ها یعنی صاحبان این کارخانه چه کسانی هم هستند بماند اما قطعاً دیگر نباید صداوسیما از نبود بودجه گله کند چراکه فقط همین عالیس باید برای او بس باشد!