محسن هاشمی از مدیریت متروی تهران استعفا داد. آقای هاشمی در متن استعفانامه خود که امروز ۱۳ اسفند ۱۳۸۹، منتشر شده است، به “فراهم نشدن نقدینگی” برای توسعه خطوط مترو، علیرغم حمایت مجلس، شورای شهر و شهرداری تهران اشاره کرده است.
محسن هاشمی، مدیر سابق مترو تهران
مدیر سابق متروی تهران که از ۱۷ سال پیش مدیریت این بخش دولتی ایران را بر عهده داشته است، در متن استعفانامه خود که به موافقت محمد باقر قالیباف شهردار تهران هم رسیده است، فراهم نشدن اعتبارات مترو را از محل “حساب ذخیره ارزی”، “بودجه سالیانه” و… با وجود درآمد ارزی بالای ایران در سالهای اخیر دانسته است.
پیشتر، محمدرضا رويانيان، رئيس ستاد حمل و نقل ایران، اعلام “قیمت نجومی” بلیت مترو را “برهمزننده آرامش فکری مردم” دانسته بود و از “آمادگی دولت ایران برای مدیریت تمام فعالیتهای مترو” خبر داده بود. محمدرضا رويانيان افزوده بود: «در صورت مدیریت دولت، قیمت بلیت مترو كمتر از ۴۰۰ تومان برای هر بليت و سهم مردم از آن ۱۵۰ تومان و كمتر خواهد بود.»
آیا با استعفای محسن هاشمی از مدیریت متروی تهران، کشمکش میان دولت و مدیریت متروی تهران خاتمه پیدا خواهد کرد؟ عباس عبدی روزنامهنگار و تحلیلگر مسائل سیاسی در تهران، معتقد است که “دولت (محمود احمدینژاد) به استعفای محسن هاشمی از مدیریت مترو تهران هم راضی نخواهد بود”.
کشمکش تمام نشدنی
عباس عبدی در گفتوگو با دویچه وله میگوید: «فکر نمیکنم این کشمکش تمام شود. بیشتر از آنکه آقای محسن هاشمی در این دعوا موضوعیت داشته باشد، برای دولت مستمسک بود. بنابراین اکنون که آقای هاشمی استعفا داده، فقط این مستمسک کنار میرود. دولت مستمسک دیگری پیدا خواهد کرد، چون در پیدا کردن مستمسک ضعفی ندارد. مگر آنکه مسئله کل ساختار سیاسی ایران محسن هاشمی بوده باشد، و با رفتن او تصمیم گرفته باشند که خیلی در کار شهرداری سختگیری نکنند و بودجههایی که مجلس تصویب کرده است را در اختیار مترو بگذارند. در این صورت اختلافات باقی میماند ولی پول پرداخت میشود.»
دو میلیارد دلار، رقمی که مجلس ایران سال ۱۳۸۸ به عنوان بودجه توسعه مترو تهران تصویب کرده بود و قرار بود برای گسترش مترو تهران در اختیار مدیریت مترو قرار داده شود، از سوی دولت ایران پرداخت نشد. دلیل پرداخت نشدن این رقم به گفته وزیر اقتصاد ایران “خالی بودن صندوق ذخیره ارزی” عنوان شده بود. همچنین سایت مترو تهران، از افزایش مسافران مترو تهران به “۲ میلیون مسافر در روز” و “افزایش ۳۰ درصدی هزینه مترو تهران” با اجرای طرح هدفمندسازی یارانهها” خبر داده بود.
در حالی که در هفتههای گذشته فائزه هاشمی دختر مهدی هاشمی مورد “حمله و هتاکی” افرادی که خود را “بچه حزبالهی” معرفی کردند قرار گرفته است، آیا استعفای محسن هاشمی از مدیریت تهران در ادامه فشارها بر خانواده اکبر هاشمی رفسنجانی است؟ عباس عبدی نظر دیگری دارد. او میگوید: «اینجا دو مسئله وجود دارد. یکی این که دولت مسئلهای با شهرداری داشته، دوم اینکه کل ساخت سیاسی با خانوادهی آقای هاشمی مشکل دارد. این دو را باید ازهم تفکیک کرد. آنچه الان اتفاق افتاده مورد دوم است.»
واگنها در حال خاک خوردن
عباس عبدی درباره کشمکش میان دولت محمود احمدینژاد، شهرداری تهران و مجلس ایران درباره مترو ادامه میدهد: «حتی ایناحتمال دارد که خود آقای هاشمی از ریاست خبرگان بیفتند، یا نامزد نشود یا رأی نیاورد، همینطور برای فرزندانش مشکلاتی پیش آمده، آقای محسن هاشمی هم جزیی از این مسئله است و با رفتن او این مسئله باقی میماند. مسئلهی اصلی دولت بههیچوجه این نبوده است. مسئلهی اصلی دولت این است که حاضر نیست رقیبی به عنوان شهرداری را برای خودش بپذیرد یا بههیچ وجه زیر بار نهادی جدای از خودش نمیرود. دولت حتی برای مجلس هم استقلالی قائل نیست و میگوید بودجهای که من میدهم همین طور تصویب کن یا خیلی چیزهایی دیگر. بنابراین شهرداری که جای خودش را دارد. اختلافات دولت با مجلس باقی میماند.»
در بخش دیگری از متن استعفای محسن هاشمی از مدیریت متروی تهران، به استفاد ه از “نصف ظرفیت خطوط مترو” به دلیل “کمبود واگن در حالی که واگنها در گمرک در حال خاک خوردن هستند” اشاره شده و درباره اینکه ممکن است “برخی مشکلات به وجود آمده”، بهدلیل حضور او در مدیریت متروی تهران باشد، “عذرخواهی کرده” است. عباس عبدی مترو را “نماد شهرداری” میداند که البته دولت درصدد در اختیار گرفتن آن است.
به گفته این کارشناس مسائل سیاسی، مسئله مهم برای دولت در این دعوا ” آقای قالیباف بود و نه محسن هاشمی”.
حسین کرمانی