خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) از آنچه «افزایش» همکاری و عملیات مشترک وزارت اطلاعات و اطلاعات سپاه در یک ماه گذشته خوانده، خبر داده است.
در این گزارش آمده: «دوره جدیدی از همکاری دو دستگاه اطلاعاتی – امنیتی آغاز شده است.» به نظر میرسد تاکید گزارش اخیر بر همکاری و کاهش اختلاف میان دو نهاد امنیتی ایران است که سعید خطیب، وزیر اطلاعات، از آن به عنوان «همافزایی» دو نهاد یاد کرده است.
این گزارش در حالی بر همکاری سازمان اطلاعات سپاه و وزارت اطلاعات تاکید میکند که در سالهای گذشته، این دو نهاد امنیتی بارها بر سر برخی پروندهها از جمله در حوزه جاسوسی مواضعی مقابل هم اتخاذ کردند.
با برکناری حسین طائب، رئیس سازمان اطلاعات سپاه، اسماعیل خطیب، وزیر اطلاعات با انتشار پیامی خطاب به محمد کاظمی جانشین او گفت «استمرار همکاری و همافزایی سربازان گمنام امام زمان در وزارت اطلاعات و شورای هماهنگی اطلاعات را فعالتر از همیشه اعلام میدارم».
نزدیک به یک هفته بعد نیز جلسهای مشترک میان وزیر اطلاعات و رئیس سازمان اطلاعات سپاه برگزار شد. در آن جلسه محمد کاظمی نیز بر لزوم «همافزایی» و «همکاری» دستگاههای اطلاعاتی تاکید کرد.
شورای هماهنگی اطلاعات؛ پایان اختلاف؟
گفته میشود در ایران اکنون حدود ۱۶ نهاد اطلاعاتی فعالیت دارند، که قرار است در زیر چتر نهادی به نام «شورای هماهنگی اطلاعات» با یکدیگر هماهنگ باشند.
این شورا با ابتکار دولت محمود احمدینژاد در دهه هشتاد تشکیل شد و ریاست آن بر عهده وزارت اطلاعات بود. مبنای تشکیل این شورا قانون تاسیس وزارت اطلاعات در سال ۱۳۶۲ است.
این چتر اطلاعاتی که قرار بود نهادهای امنیتی- حفاظتی ایران را گردهم آورد در دوره محمود احمدینژاد موفق نبود.
سال ۱۳۹۶ نیز حسن روحانی، ضمن انتقاد از موازیکاریها، اعلام کرد تنها توقعش از وزیر اطلاعات آن است که “محکم پشت فرمان شورای هماهنگی اطلاعاتی” بنشیند.
اختلاف نهادهای امنیتی ایران به حدی رسید که وزارت اطلاعات ایران سال ۱۳۹۹ فیلمی به نام «مدال گمنامی» ساخت و در آن ضمن برشمردن موفقیتهای این وزارتخانه، موازیکاری دستگاههای اطلاعاتی را نکوهش کرد.
اکنون وزیر اطلاعات دولت ابراهیم رئیسی در سخنانش گفت «فرصت مناسبی برای همفکری، همدلی و همراهی سران همه قوا و دستگاههای مختلف در سایه نظام مقدس جمهوری اسلامی فراهم شده است».

اختلاف کجا بروز کرد؟
مشخص نیست گزارش منتشر شده درباره افزایش همکاری اطلاعات سپاه و وزارت اطلاعات، تلاش برای نزدیک کردن و بهبود این دو نهاد است یا نشانهای از آغاز همکاری این دو نهاد بویژه در زمانی که نهادهای امنیتی اطلاعاتی ایران مورد انتقاد شدید قرار دارند.
فعالیت نهادی با نام «سازمان اطلاعات سپاه» به طور علنی در مهرماه ۱۳۸۸ اعلام شد. برخلاف قانون تشکیل وزارت اطلاعات که در مجلس ایران به تصویب رسید، این سازمان پاسخگوی دولت و مجلس نیست.
اما در گزارش منتشر شده در ایسنا که همشهری نیز آن را عینا منتشر کرده، زمینه فعالیت سازمان اطلاعات سپاه در این حوزهها تعریف شده است: «تامین امنیت ملی، بازدارندگی اطلاعاتی کشور، مقابله نفوذ و جاسوسی و برخورد با مفسدان کلان اقتصادی».
گستره این فعالیتها اما انتقاد وزارت اطلاعات را به دنبال داشت و بارها به رسانهها کشید، از جمله پس از بازداشت فعالان محیط زیستی موسسه میراث حیات وحش پارسیان و دستگیری عبدالرسول دری اصفهانی، عضو تیم مذاکرات هستهای.
در این دو پرونده وزارت اطلاعات بر خلاف نظر اطلاعات سپاه، به صراحت اعلام کرد که این افراد جاسوس نیستند.
وزارت اطلاعات خود را تنها نهاد تشخیص جاسوسان معرفی کرد. این موضوع اما با انتقاد قوه قضائیه مواجه شد.
در پرونده متهمان به ترور دانشمندان هستهای نیز مازیار ابراهیمی در مصاحبهای با بیبیسی افشا کرد که چطور اختلاف سپاه پاسداران و وزارت اطلاعات ایران در نهایت به نفع پرونده او تمام شد.
به گفته مازیار ابراهیمی، مامور اطلاعات سپاه پس از بازجویی از او متوجه میشوند که او در حقیقت زیر فشار و شکنجه مجبور به اعتراف شده است.
حالا اما رسانههای ایرانی میگویند «هم افزایی دو دستگاه امنیتی ایران در کمتر از یک ماه» نتایجی عملی به دنبال داشته است.از جمله در بازداشت اعضای شبکه موساد چند ساعت قبل از منفجر کردن مرکزی حساس در اصفهان و همچنین جلوگیری از ورود مخالفان مسلح در شمالغرب ایران.
سخن از این «نتایج عملی» در زمانی منتشر شده است که در ماههای گذشته چندین مورد ترور و مرگ مشکوک اعضای نیروی قدس سپاه یا کارکنان مراکز حساس پهپادی یا موشکی در ایران گزارش شده که منتقدین دلیل آن را ضعف دستگاههای امنیتی اطلاعاتی ایران و رقابت بین این نهادها میدانند.
در همین خصوص مشخص نیست که انتشار این گزارش درباره نزدیکی نهادهای امنیتی نشانهای از موفقیت آنها است یا تلاش حکومت برای نزدیک کردن آنها و رفع این مشکلات و ضعفهای امنیتی.
به ویژه پس از آنکه مقامات ایرانی هدف از رشته ترورها و خرابکاریها در مراکز حساس ایران را تلاش برای تضعیف چهره امنیتی ایران عنوان کردند.