ایران بریفینگ /
پوتینهای نیروهای سپاه و شبه نظامیان وابسته به جمهوری اسلامی هنوز بر خاک سوریه استوارند. ایران یکی از اولین کشور هایی به حساب میآید که پس از آغاز جنگ داخلی در سوریه حضور نظامی پیدا کرد.
دولت ایران تاکنون از دادن اطلاعات شفاف در باره هزینه این حضور نیروهای سپاه پاسداران به مردم و نهادهای نظارتی خودداری کرده است.
با این حال گزارشی که به تازگی منتشر شده نشان می دهد که ابعاد هزینه نظامی و پشتیبانی نیروهای جمهوری اسلامی که به بودجه ایران تحمیل می شود بیش از آن است که تصور میشد. دولت ایران برای تامین این هزینه اختیار صدور و تملک دلار ناشی از فروش نفت را در اختیار سپاه پاسداران قرار داده است.
سپاه پاسداران به استعداد یک ارتش کامل در ۱۴ استان سوریه حضور دارد و در بیش از ۳۳۳ نقطه این کشور تجهیزات، نیروی نظامی، پایگاه و تاسیسات و نیروهای پشتیبانی دارد.
در نتیجه تحریمهای آمریکا اقتصاد ایران در معرض فروپاشی قرار گرفته و روز چهارشنبه مرکز پژوهشهای مجلس اعلام کرد ۵۸ درصد درآمد های مورد انتظار شرکت ملی نفت ایران در لایحه بودجه سال آینده غیر قابل اتکا هستند. شرکت ملی نفت ایران حدود ۶۰ میلیارد دلار بدهکار است.
جمهوری اسلامی کماکان با سرعت زیاد به غنیسازی اورانیوم با غنای بالا ادامه میدهد و مذاکرات برای احیای برجام به کندی پیش میرود. شرایطی که نشان میدهد ایران مانند گذشته توانایی مالی برای حمایت از متحدانش در منطقه خاور میانه را ندارد.
از سوی دیگر حملات اسرائیل به مواضع ایران در سوریه ادامه دارند. یکی از آخرینها، حمله هوایی این کشور به محموله ایران در لاذقیه بود، یعنی جایی که سوریه در آن حضور نظامی دارد. در عین حال حضور نظامی روسیه در سوریه هم قابل توجه است، به خصوص در لاذقیه و پایگاه هوایی حمیمیم و بندر طرطوس.
طبق آخرین اطلاعات نیروهای سوریه در ۱۱۴ موضع در ۱۴ استان سوریه حضور نظامی دارند و بیشتر آنها در استانهای حما، حلب، و حسکه مستقرند. روسیه در حال حاضر با مشکلات بزرگتر از جنگ داخلی سوریه از جمله رویارویی با نیروهای ناتو مواجه است.
طی چند ماه گذشته تعداد نظامیان روسیه در مرز این کشور با اوکراین به طور قابل توجهی افزایش یافته و این نگرانی آمریکا و متحدان ناتو را در پی داشته است. تحت این شرایط انتظار میرود ولادیمیر پوتین و جو بایدن، روسای جمهور روسیه و آمریکا برای مذاکره مستقیم در این مورد دیدار کنند.
در این شرایط فرایند تنشزدایی بین کشورهای عرب و دولت بشار اسد در سوریه، پس از حدود یک دهه طرد شدن سوریه از سوی این کشور ها در جریان است. ماه میلادی گذشته عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر خارجه امارات متحده عربی به دمشق سفر کرد و با بشار اسد ملاقات کرد. هدف او از این سفر گفتوگو در مورد توسعه همکاریها و ایجاد فرصتهای سرمایه گذاری امارات متحده در سوریه بود.
حتی با این اوضاع وخیم اقتصادی ایران هنوز به چنین حضور نظامی پرهزینه ای در سوریه ادامه میدهد، ولی اینکه این شرایط چه اندازه پایدار خواهد بود جای سوال دارد.