نانسی فِزر، وزیر کشور آلمان و توماس هالدِنوانگ، رئیس “اداره فدرال حفاظت از قانون اساسی” (BfV) که سازمان امنیت داخلی آلمان است، روز چهارشنبه ۲۰ ژوئن ۲۰۲۳ (۳۰ خرداد ۱۴۰۲) گزارش سال ۲۰۲۲ این نهاد امنیتی و اطلاعاتی آلمان را ارائه دادند.
در این گزارش فعالیت‌های تمام جریان‌های سیاسی، مذهبی و دولت‌های بیگانه در حوزه‌های گوناگون و در سطح آلمان مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
بخشی از این گزارش به “سرویس‌های اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران” اختصاص دارد.
وضعیت کلی فعالیت‌های اطلاعاتی-امنیتی ایران
این گزارش در آغاز به وضعیت کلی فعالیت‌های اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد و می‌نویسد: «وضعیت ژئوپلتیک در خاورنزدیک و میانه و همچنین تظاهرات و جنبش اعتراضی در ایران بر فعالیت‌های اطلاعاتی حکومت دین‌سالار اثرگذار بوده است. ایران خود را به عنوان قدرتی منطقه‌ای می‌داند که با یک گرایش قوی ضدغربی و ضداسرائیلی همراه است. هم‌زمان رژیم ایران به اطلاعات در مورد سیاست‌های آینده غرب، به عنوان مثال در زمینه سیاست خارجی و امنیتی آلمان، علاقه نشان می‌دهد.»
این گزارش می‌افزاید، با این حال، “مبارزه با گروه‌ها و افراد مستقل مخالف در داخل و خارج، محور فعالیت‌های اطلاعاتی ایران است که از دیدگاه حکومتگران ایران، تهدیدی برای ادامه حیات رژیم محسوب می‌شوند. این امر به ویژه در اقدامات سخت حاکمان ایران علیه تظاهرکنندگان در ارتباط با اعتراضات علیه رهبری نظام که از سپتامبر ۲۰۲۲ (شهریور ۱۴۰۲) جریان دارد، مشهود بوده است”.
بر اساس این گزارش، ایران علاوه بر آمریکا، دولت اسرائیل و نمایندگان و حامیان شاخص آن را نیز دشمن خود اعلام کرده است. این می‌تواند شامل نمایندگان شاخص سازمان‌های یهودی در دیاسپورا نیز باشد. به همین دلیل “فعالیت علیه هدف‌های (طرفدار) اسرائیل و (طرفدار) یهودیان در آلمان همچنان بخشی از حوزه جاسوسی ایران است”.
این گزارش می‌گوید: «لحن دستگاه قدرت همچنین در قبال آلمان در سال ۲۰۲۲ و در جریان اعتراضات و همبستگی بین‌المللی تشدید شد. برای مثال، رهبری ایران “غرب” و به‌ویژه آلمان را مقصر این اعتراضات دانست.»
گزارش عنوان می‌کند، فعالیت‌هایی که علیه آلمان انجام می‌شود به طور عمده همچنان از سوی وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران (واجا) صورت می‌گیرند. تمرکز اصلی واجا به ویژه بر گروه‌های مخالف ایرانی فعال در آلمان است. علاوه بر وزارت اطلاعات، نیروی قدس سپاه پاسداران ایران که به عنوان یک سرویس مخفی نیز عمل می‌کند، در آلمان فعال است. فعالیت‌های گسترده جاسوسی آنها به ویژه متوجه هدف‌های (طرفدار) اسرائیل یا (طرفدار) یهودیان است.
کاربست ابزار “تروریسم دولتی” از سوی ایران
این گزارش می‌افزاید که سرویس‌های اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران برای دست‌یابی به اهداف خود، همچنین از “ابزار تروریسم دولتی” استفاده می‌کنند.
سازمان امنیت داخلی آلمان در این رابطه می‌گوید، “اهداف اصلی تروریسم دولتی، مرعوب ساختن و خنثی کردن مخالفان” و همچنین مجازات “خائنان” یا “مرتدان” (افرادی که به جبهه مخالف پیوسته‌اند) است: «فعالیت‌های جاسوسی سرویس‌های اطلاعاتی ایران در خدمت آماده‌سازی برای فعالیت‌های تروریستی دولتی، از جمله آدم‌ربایی یا حتی کشتن فرد مورد هدف است.»
سازمان امنیت داخلی آلمان در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرد جمهوری اسلامی برای ارعاب مخالفان خود از تروریسم دولتی استفاده می‌کند. در این گزارش ۳۸۰ صفحه‌ای همچنین درباره احتمال ربوده شدن مخالفان جمهوری اسلامی در خاک آلمان از سوی عوامل وابسته به حکومت ایران هشدار داده است. pic.twitter.com/ddSXCQudQf
— Iran Briefing (@irbriefing) June 20, 2023
گزارش می‌گوید که سرویس‌های اطلاعاتی ایران از سال ۲۰۱۹ به‌طور مکرر به آدم‌ربایی‌های دشوار، پیچیده و حرفه‌ای اشخاص بلندپایه از طیف اپوزیسیون دست زده‌اند. این عملیات‌های برون‌مرزی گاه متکی بر جمع‌آوری اطلاعات درازمدت بوده است. «افرادی که در آلمان زندگی می‌کنند نیز می‌توانند قربانی چنین عملیات‌هایی از سوی مقامات ایرانی شوند، به‌ویژه هنگامی که به کشورهای همجوار ایران سفر می‌کنند.»
خطرات سفر به ایران
گزارش سال ۲۰۲۲ سازمان امنیت داخلی آلمان می‌گوید، مسافران به مقصد ایران – اعم از اتباع ایرانی و آلمانی – از چندی پیش باید به طور فزاینده‌ای در انتظار این باشند که خودسرانه دستگیر شوند و احتمالاً نیز مورد اتهاماتی قرار گیرند. علاوه بر این، از سال ۲۰۲۲ گزارش‌های متعددی آمده که دستگاه‌های امنیتی ایران به طور هدفمند از مسافران تعهد خواسته‌اند که با سرویس‌های اطلاعاتی ایران همکاری کنند. این امر به ویژه در مورد افرادی صدق می‌کند که مقامات ایرانی آنها را مرتبط با یک گروه اپوزیسیون می‌دانند یا گمان دارند با افرادی از اپوزیسیون در تماس هستند. این افراد می‌توانند با بازجویی‌های چندین روزه توسط سرویس‌های اطلاعاتی ایران روبرو شوند که در طی آن فشارهای سنگینی بر آنها وارد می‌شود.
گزارش می‌گوید، هدف از این بازجویی‌ها که اغلب با یک بهانه انجام می‌شود، وادار کردن فرد به دست کشیدن از فعالیت‌های مخالف حکومت و یا تعهدگرفتن از آنها برای همکاری‌های اطلاعاتی است. از آنجا که اجتناب از این فشارهای امنیتی برای مسافران به ایران دشوار است، دستگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی آگاهانه ترجیح می‌دهند به این شیوه عمل کنند.
این گزارش به موارد دیگر ریسک سفر به ایران اشاره می‌کند و می‌گوید، این خطر نیز وجود دارد که تلفن‌های همراه و سخت‌افزارهای دیگر برای ارتباطات از مسافران گرفته شود و اطلاعات و داده‌های آنها استخراج و یا دستکاری شوند.
از سوی دیگر، در برخی موارد سرویس‌های اطلاعاتی ایران با هدف ایجاد فشار مالی بر مسافران، از آنها می‌خواهند ودیعه و یا وثیقه بگذارند تا در نهایت آنها را به همکاری مجبور کنند. در برخی موارد املاک و مستغلات در ایران باید به وثیقه گذاشته شوند که در مواردی ضبط و سلب مالکیت شده است.
دوتابعیتی‌ها در معرض خطر
این گزارش تأکید می‌کند که به ویژه افراد دارای تابعیت آلمانی و ایرانی در معرض خطر هستند. در ایران، اصولا با آنها به عنوان اتباع ایرانی رفتار می‌شود، زیرا ایران تابعیت دوگانه را به رسمیت نمی‌شناسد. در عین حال، ایران از تابعیت دوم برای اعمال فشار سیاسی استفاده می‌کند و می‌توان مفروض دانست که جمهوری اسلامی به بهانه‌های ساختگی به بازداشت تک‌تابعیتی‌ها و دو‌تابعیتی‌های غربی مبادرت کند و از آنها به عنوان ابزار فشار استفاده کند. این اقدام در خدمت اجرای اهداف سیاسی ایران است، از جمله برای مبادله با افرادی که در خارج از کشور زندانی هستند.
فعالیت‌های سایبری ایران
سازمان امنیت داخلی آلمان در بخشی دیگر از گزارش ۲۰۲۲ خود به فعالیت‌های سایبری ایران پرداخته است و می‌گوید، بازیگران سایبری ایرانی که تحت هدایت دولت کار می‌کنند، دست‌کم از سال ۲۰۱۳ از حملات سایبری برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده می‌کنند؛ به گونه‌ای که به طور مداوم در حال توسعه مهارت‌های خود هستند. هدف این حملات، از جمله متوجه اسرائیل و ایالات متحده آمریکا و همچنین اهدافی در خاورمیانه و خاورنزدیک است. در آلمان، جاسوسی سایبری ایران به طور عمده بر نهادهایی در زمینه‌های آموزشی و پژوهشی متمرکز است. ایرانیان ساکن آلمان، که بزرگ‌ترین جامعه ایرانی در اروپا است، نیز در معرض حملات سایبری ایران قرار دارند.
Germany’s Federal Office for the Protection of the Constitution claims the Iranian regime employs “state terrorism” to intimidate and eliminate opposition members.
It cautioned that Iranians residing in Germany could be targeted by Iranian intelligence and security services for… pic.twitter.com/OQSxDpDjkT
— Iran Briefing (@irbriefing) June 20, 2023
در این حملات به طور عمده “اسپیر فیشینگ” انجام می‌شود و یا تلاش می‌شود از شکاف‌های امنیتی جدید سوء‌استفاده شود. مشخصه این حملات، مهندسی اجتماعی با کیفیت بالا و استفاده از بدافزارهای قابل دسترس برای همگان است که به طور هدفمند به کار گرفته می‌شوند. علاوه بر این، از بدافزارها و ابزارهای حمله استفاده می‌شود که خود ساخته‌اند و همچنین گاه باج‌افزارها را به کار می‌گیرند تا این ظن را برانگیزند که حملات از سوی مجرمان سایبری بوده است.
فعالیت علیه اپوزیسیون ایران
گزارش می‌گوید، اپوزیسیون ایران و همچنین اهداف (طرفدار) اسرائیل یا (طرفدار) یهودیان در آینده همچنان هدف سرویس‌های اطلاعاتی ایران در آلمان خواهند بود. پتانسیل این خطر در سال‌های اخیر افزایش یافته و در بازه زمانی این گزارش (سال ۲۰۲۲) در سطح بالایی باقی مانده است. به همین دلیل، به طور خاص افراد و گروه‌های شاخص به طور اساسی در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
از نظر این گزارش، سرویس‌های اطلاعاتی ایران با همه ابزارها، از جمله از طریق اعمال خشونت‌آمیز و حتی قتل، تأمین منافع خود را پی خواهند گرفت. عاملان ایرانی به حرفه‌ای ساختن هر چه بیشتر قابلیت‌های عملیات حمله سایبری خود ادامه خواهند داد. به دلیل تحریم‌های گسترده، ایران همچنان تلاش خواهد کرد با استفاده از حملات سایبری به دانش، اطلاعات و محصولات در آلمان دست یابد.
تلاش ایران برای تهیه و انتقال کالاهایی مورد استفاده در برنامه هسته‌ای
اداره فدرال حفاظت از قانون اساسی آلمان در گزارش خود می‌گوید که در سال ۲۰۲۲ مقامات آلمان توانسته‌اند شمار زیادی از شواهد دال بر تلاش‌های تدارکاتی ایران مرتبط با برنامه هسته‌ای این کشور را شناسایی کنند.
مذاکرات برای توافق هسته‌ای موسوم به “برجام” در سال ۲۰۲۲ متوقف شده است. بنابراین، حوزه‌هایی از تحریم اتحادیه اروپا، که انتقال کالاهای مرتبط با گسترش تسلیحات هسته‌ای را ممنوع و تحریم‌های تسلیحاتی و سامانه‌های حامل را پیش‌بینی می‌کند، همچنان پابرجاست.
گزارش می‌افزاید ، ایران علاوه بر برنامه هسته‌ای خود، یکی از بزرگ‌ترین برنامه‌های موشکی را در منطقه خاورمیانه و نزدیک دنبال می‌کند. در زمینه برنامه‌های فناوری حامل و برنامه موشکی ایران، فعالیت‌های تدارکاتی ایران در آلمان همچنان بالاست و روندی رو به افزایش دارد.
گزارش سال ۲۰۲۲ “اداره فدرال برای حفاظت از قانون اساسی” آلمان، که سازمان امنیت داخلی این کشور است، در ۳۸۰ صفحه در پایگاه اطلاع‌رسانی این نهاد در دسترس همگان است.