مین در مناطق مرزی غرب و جنوب کشور باگذشت بیش از ۳ دهه از پایان جنگ ایران و عراق همچنان کشته میگیرد، سالانه صدها نفر در این مناطق کشته و یا مجروح میشوند.
به عنوان مثال فقط در شش ماه گذشته در استانهای مرزی کردستان، دستکم ۵ حادثه انفجار مین رویداده که به کشته شدن ۳ نفر و مجروح شدن ۷ نفر منجر شده است، ورای اینکه هنوز مشخص نیست این مینها مخصوصاً در مناطق کردستان متعلق به زمان جنگ هستند و یا اخیراً برای مبارزه با رفتوآمد گروههای مخالف حکومت در مناطق غربی کشور جای گذاری شدهاند.
مسئولان جمهوری اسلامی بارها ادعا کردهاند که بسیاری از اراضی استانهای مرزی در استان کردستان را بهصورت کامل پاکسازی کردهاند اما وقوع این انفجارها کذب بودن اظهارات آنها را ثابت میکند
عیسی بازیار “متخصص پاکسازی میادین مین و گلولههای عملنکرده” که چندین سال به کار پاکسازی میادین مین در استانهای مرزی کردستان و ایران مشغول بکار بوده و خود از مصدومین انفجار مین هست، سال گذشته با نامهای سرگشاده به نهادها و مراجع بینالمللی و نیز نهادهای مربوطه در ایران، به این امر اعتراض کرده و خواستار رسیدگی فوری به این وضعیت شده است.
جمهوری اسلامی ایران و همچنین دولت عراق و ترکیه علیرغم تمامی کنوانسیونهای بینالمللی همچنان به کاشت مین در مرزهای خود، بهعنوان یک سازوکار دفاعی مینگرد و هرگز تولید و جاسازی این سلاح کشنده را که براثر آمارهای موجود بیشترین قربانیانش غیرنظامیها بودهاند متوقف نکرده است.
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی؛ در بهمن ۱۳۸۵ در واکنش به انتقادات سازمانهای جهانی منع بهکارگیری مینهای زمینی، طی نامهای وجود مین در مرزهای ایران را ضروری اعلام کرده.
در بخشی از بیانیه وزارت امور خارجه آمده است: “مرزهای ایران گسترده هستند و گذرگاهی برای عبور قاچاقچیان و تروریستها است. بنابراین نهادهای دفاعی ایران استفاده از مینهای زمینی را بهعنوان یک سازوکار دفاعی پذیرفتهاند”.
“مرکز مینزدایی کشور” وابسته به معاونت پدافند غیر عامل “وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح” با توجه به فشارهای نهادهای بینالمللی در استان کرمانشاه در بهمنماه سال ۹۱ پاکسازی تمام اراضی غرب کشور را اعلام کرد و حتی اقدام به برگزاری جشن پاکسازی گرفته و سرتیپ پاسدار قربانعلی سجادی بهعنوان یکی از فرماندهان آن مرکز تمامی این استان را “منطقه پاک” اعلام کرد.
درست یک ماه بعدازاین جشن ۲ کودک و یک چوپان در ایلام به روی مین رفته و هر دو کودک جان باختند و دو پای چوپان نیز قطع گردیده.
مرکز مینزدایی که ریاست آن بر عهده سرتیپ پاسدار میر احمدی است، در همه حوادث رخداده هیچ توضیحی در این موارد نداده و مسئولیت این حوادث را در سکوت و بیخبری و عدم رسیدگی به حادثه بعدی پیوند داده است. و تنها نظارهگر کشته و مصدوم شدن افراد مدنی براثر انفجار مین است.
سال ۱۴۰۰/ ۴۴ غیرنظامی در کردستان قربانی انفجار مین شدند
فقط در سال ۱۴۰۰ ۴۴ غیر نظامی بر اثر انفجار مین در مناطق غربی ایران کشته شده اند ، این آماربا استناد به موارد ثبت شده در سازمان حقوق بشری کُردپا است و چه بسا آمار واقعی میتواند از این بیشتر باشد.
در این مدت ۴۴ غیرنظامی بر اثر انفجار مین در شهرهای کردستان کشته و زخمی شدهاند (۹ کشته و ۳۵ زخمی).
بازنمود بیشتر غیرنظامیان قربانی انفجار مین:
۴ تن از این افراد زن بودهاند.
۷ تن از آنان کودک و زیر ۱۸سال سن داشتهاند. (۱ کشته و ۶ زخمی) کمترین آنها ۵ سال و بیشترین ۱۵ سال سن داشته است.
۱۲ تن از آنها عشایر، ۱۰ تن کولبر، ۹ تن چوپان، ۱ تن کارگر و ۱ تن دیگر کشاورز بوده است.
۱۵ نفر در ایلام (خصوصا دهلران و مهران)، ۱۲ نفر در کرمانشاه (خصوصا قصرشیرین و مرز نوسود)، ۱۱ نفر در کردستان (خصوصا مرز بانه)، ۵ نفر در ارومیه (خصوصا سردشت)، ۱ نفر در عجب شیر
ورای افراد غیر نظامی در سال گذشته همچنین۳ کارمند مینروب دیگر در منطقه شرهانی دهلران بر اثر انفجار مین کشته و زخمی شدهاند (۱ کشته و ۲ زخمی) و ۲ نظامی، در منطقه مرزی بانه و نوسود زخمی شدند.
در آخرین مورد مرگ عوامل نظامی مین روب بر اثر انفجار مین در آذر سال گذشته معاون مهندسی و پدافند غیرعامل وزارت دفاع به همراه سردار میراحمدی رئیس مرکز مین زدایی کشوردر دیدار با خانواده کشته شدگان علی اکبری و سید مهدی جوادی (از اعضای مرکز مین زدایی کشور) در ایلام که هر دو بر اثر انفجار مین کشته شده بودند دیدار کردند و بدون اشاره به آنکه این مرکز در سالهای گذشته پایان عملیات پاکسازی مین در مناطق غربی کشور اعلام کرده بود در خصوص اینکه پاکسازی اراضی آلوده به مین تا چه میزان میتواند کمک کند تا دولت به اهداف توسعه پایدار دست پیدا کند، گفت: از جمله آثار مهم رفع این معضل در کشور به جز کاهش تلفات انسانی ناشی از برخورد با مین و مواد منفجره به جامانده از جنگ، احیای صدها هزار هکتار از اراضی کشاورزی و هزاران هکتار از اراضی نفتی و توسعه اقتصادی و اجتماعی بوده و نشان دهنده این موضوع است که مین زدایی تا چه میزان میتواند در دستیابی به برخی از اهداف توسعه پایدار از جمله مهاجرت معکوس، پاکسازی اراضی کشاورزی و برداشت میلیون ها تن انواع نباتات، پاکسازی اراضی صنعتی، توسعه گردشگری، توسعه زیرساخت ها و ایجاد شبکه های برق، گاز و آب، پاکسازی مناطق حفاظت شده زیست محیطی و حمایت از انواع گونه های جانوری، نقش به سزایی ایفا کند.