مسجدسلیمان؛ زندگی با نفت در خانه هایی رو به زوال

دوشنبه، 16 اسفند ماه 1389

خبرگزاری مهر: مسجدسلیمان شهری که از آن به عنوان زادگاه نفت خاورمیانه نام برده می شود اکنون شرایط سختی را سپری می کند و مشکلات این شهر در میان وعده های تحقق نیافته رو به افزایش است.

مسجدسلیمان به دلیل موقعیت خاص خود به عنوان مرکز نفتی ایران و متعاقب آن ظهور اولین نشانه های شهر نشینی در کشور در آن از معروفیت خاصی بین مردم برخوردار است به همین دلیل مسئولین معمولا با حضور در این شهر، وعده شکوفایی و حل مشکلات بی شمارش را بارها داده اند.

شاید مسجدسلیمانیها هنوز آن آئین جشن بزرگ به مناسب 100 سالگی صنعت نفت کشور را در این شهر که با حضور غلامحسین نوذری و سیف الله جشن ساز وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی نفت آن زمان را هنوز فراموش نکرده اند که شنبه چهارم خرداد ماه سال ۸۷ به همراه معاونش پروژه های شکوفایی این شهر و همچنین حل مشکلات شهری آن را پیش کشیدند و هر کس در آن مراسم بود تصور کرد با این همت بالا تا سه سال دیگر خبری از مشکلات فعلی شهر نخواهد بود ولی واقعیت امروز چیزی دیگری است.

بزرگترین مشکلی که کام زندگی را بر اهالی نخستین شهر نفتی خاورمیانه تلخ کرده مشکل نشست نفت در مناطق مختلف این شهر و وجود مناطق پرخطر نفت و گاز است که هر آن ممکن است با جرقه ای کوچک خانه ای را به خاکستر و خانواده ای را به نابودی بکشاند. طبق برآورده های صورت گرفته باید برای حل مشکل مناطق پرخطر در مسجدسلیمان، پنج هزار واحد مسکونی جابه جا و به مناطق بی خطر شهر منتقل شوند.

با وجود اینکه برای خیلی از مردم دنیا تصور دیدن نفت خام هم کمی بعید است اما در مسجد سلیمان مردم در کنار نفت زندگی می کنند با بوی آن تنفس می کنند و در حالیکه در اتاق کناری نفت از زمین می جوشد روزگار می گذرانند. این امر شاید جالب توجه باشد اما در چندین خانه از منازل شهرستان مسجد سلیمان واقع در ۱۳۵ کیلومتری اهواز، نفت خام و گاز طبیعی به صورت خود جوش تراوش می کند و زندگی عادی صاحبان این منازل مختل شده است.

وجود چشمه های جوشان نفت در مسجدسلیمان در معابر و کوچه ها آنقدر بی اهمیت است که عابران بی تفاوت از کنار آنها می گذرند.گفته می شود چندین بشکه نفت خام روزانه از این چشمه های خودجوش استحصال می شود که بی شک این موضوع وفور نعمتهای خدادادی در مسجدسلیمان را نشان می دهد ولی این ثروت طبیعی برای اهالی این شهر معضلاتی به همراه داشته است، زیرا تراوش نفت و گاز وسط خانه های مردم نظم عادی زندگی عده ای را بر هم زده است.

همچنین وجود چشمه جوشان نفت در مسجد سلیمان از دیگر مشکلات مربوط به نشت نفت است. به طور معمول نفت چشمه های این منطقه مربوط به “مخزن نفتی مسجدسلیمان” است که در برخی مناطق نزدیک به سطح زمین بوده و در مواردی نیز منشا چشمه در فاصله دورتر از محل نشتی واقع است. چشمه های جوشان نفت از پدیده های نادر در جهان هستند و شماری از چشمه های نفتی در مسجد سلیمان ده ها سال عمر دارند.

به دلیل اینکه لایه زیرزمینی آسماری در این شهر با یک بالارفتگی مواجه شده، این امر موجب شده نفت در بسیاری از نقاط این شهر به صورت جوشان از دل زمین نشت کند و باعث ایجاد مخاطرات فراوانی برای مردم ساکن این نقاط باشد به گونه ای که 25 هزار نفر از مردم مسجدسلیمان باید به مناطق امن منتقل شوند.

در مسجدسلیمان 24 نقطه دارای نشت نفت شناسایی شده که پنج نقطه آن در مناطق شهری واقع شده است. از جمله چشمه های نفتی در منطقه، چشمه “سی برنج” است که روزانه پنج بشکه نفت آن جمع آوری می شود.

همین مخاطرات باعث شده پروژه جابه جایی منازل واقع در محدوده نشت نفت و چشمه های جوشان چندین سال است که در دستور کار وزارت مسکن و شرکت ملی مناطق نفخیز جنوب به نمایندگی از وزارت نفت قرار بگیرد ولی تاکنون هیچ اقدام اساسی برای این کار صورت نگرفته و خانه ای جابه جا نشده است. جالب اینکه هم وزارت مسکن برای اجرایی کردن طرح جابه جایی و اختصاص زمینهای مناسب و هم شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب برای تامین اعتبار لازم آمادگی خود را اعلام کرده اند ولی پروژه هیچ پیشرفتی ندارد.

وزیر مسکن ابتدای امسال با سفر به شهرستان مسجدسلیمان وعده داد که در سال جاری کار جابه جایی850 واحد از منازل مسکونی مناطق پرخطر انجام شود.

وی همچنین گفت: برای سوم خرداد سال 1390 نیز 350 واحد و تا پایان سال 90 عملیات جابه جایی کل پنج هزار واحد به پایان برسد ولی تا به امروز هیچیک از این وعده ها عملی نشده و با وجود اینکه در حال نزدیک شدن به روزهای پایانی سال هستیم بی شک انتقال 850 واحد وعده داده شده تا پایان سال با توجه به اینکه هنوز هیچگونه اقدام جدی صورت نگرفته اجرایی نخواهد شد.

متاسفانه هم اکنون زمین برای جابه جایی آماده نشده و این در حالیست که هم اکنون 25 هزار نفر ساکن در مناطق آلوده با مشکلات فراوانی مواجه شده اند به گونه ای که آنها با وجود اینکه در خانه های روبه زوال و فرسوده زندگی می کنند امکان تعمیر و نوسازی خانه های خود را ندارد و هر آن ممکن است ریزش سقفی از این خانه ها، خانواده ای را سیاهپوش کند ضمن اینکه در اغلب این خانه ها عملا امکان زندگی کردن جود ندارد.

اکنون موجی از یاس و نا امیدی مردم این مناطق را فراگرفته و آنها از اینکه هر روز مجبور هستند با وعده ای و قانونی سرگرم شوند خسته شده اند ضمن اینکه زمزمه های آغاز جابه جایی و خرید خانه ها از سوی شرکت نفت باعث شده قمیت واحدهای مسکونی در نخستین شهر نفتی خاورمیانه فوق العاده گران شود و برای خیلی از خانواده ها امکان خرید منزل مسکونی وجود ندارد.

در طرح انتقال خانه ها که به گفته برخی مدیران منطقه هنوز کارهای فراوانی نیاز دارد قرار است یک هزار و 400 واحد به سایت هوانیروز و سه هزار و 600 واحد به منطقه چم آسیاب منتقل شود.

غلامرضا حسن بیگلو، کسی که تا یک ماه قبل مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب بود در دی ماه امسال در مورد جابه جایی مناطق آلوده مسجدسلیمان اظهار داشت: در مرحله نخست 120 میلیارد تومان برای احداث و جابه جایی منازل واقع در مناطق آلوده مسجد سلیمان پیش بینی شده بود اما با توجه به تاخیر چهار ساله مصوبه، اعتبار مورد نیاز برای اجرای آن در حال حاضر به 293 میلیارد تومان افزایش یافته است و این اعتبار باید در هیئت مدیره نفت تصویب شود که با کارشناسیهای انجام شده به طور قطع موافقت می شود.

وی با اشاره به اینکه شرکت نفت در این طرح تنها نقش تامین کننده اعتبار را دارد و یک گروه سه جانبه متشکل از استانداری، مسکن و شهرسازی و بنیاد مسکن متولی اجرای آن هستند، تصریح کرد: با وجود تامین اعتبار این طرح تا سقف 120 میلیارد تومان، تاکنون صورت وضعیت 110 میلیارد تومان از دستگاه های مجری به شرکت نفت تحویل شده به این معنی که 10 میلیارد تومان از اعتبار مصوب هنوز هزینه نشده است.

همچنین نماینده مردم مسجدسلیمان در مجلس با اشاره به خطراتی که مردم ساکن در مناطق پرخطر مسجد سلیمان را تهدید می‌کند از وزیر مسکن و شهر‌سازی خواست تا با تسریع در آغاز عملیات اجرایی این طرح که چندین سال است مردم این منطقه در انتظار آن هستند، مردم را از بلاتکلیفی برهانند و خانه‌های واقع در این مناطق پرخطر سریعاً تعیین تکلیف شود.

امیدوار رضایی با اشاره به اینکه اعتبار مورد نیاز برای جابه جایی منازل واقع در مناطق آلوده از طریق وزارت نفت تامین شده است، تاکید کرد: دیگر دلیلی برای تعلل وجود ندارد و خواستار تسریع در جابه جایی منازل واقع در مناطق آلوده به نشت نفت و گاز هستیم.

وی افزود: وزارت مسکن باید به مخاطرات زندگی در چنین مناطقی واقف باشد و بداند تعلل در جابه جایی مردم می تواند عواقب جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. به همین دلیل تسریع در انتقال مردم به مناطق تعیین شده که به عبارتی مناطق ایمن در شهرستان مسجدسلیمان محسوب می شوند باید به سرعت انجام شود.

رضایی عنوان کرد: خوشبختانه وزارت نفت اعلام کرده اعتبار مورد نیاز برای طرح را پرداخت می کند به همین دلیل در چنین شرایطی توپ در زمین وزارت مسکن است و باید آنها با حرکتی رو به جلو و اساسی وضعیت مردم ساکن در مناطق آلوده را بهبود ببخشند.

با وجود تمام این وعده ها مردم مسجدسلیمان از اینکه هر روز برای حل مشکلات خانه های خود از این سازمان به آن سازمان اعزام شوند خسته شده اند و انتظار دارند این معضل هر چه سریعتر با درایت مسئولان و ایجاد کاروگروهی واحد حل شود.

متن اصلی