شورای حکام با اکثریت قاطع قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی و آمریکا را تصویب کرد که در آن از ایران به دلیل پاسخگو نبودن نسبت به پرسشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره آثار اورانیوم در سایتها اعلام نشده انتقاد میکند.
این قطعنامه با ۳۰ رای موافق از مجموع ۳۵ رای تصویب شد. چین و روسیه از کشورهایی بودند که به این قطعنامه رای منفی و سه کشور هند، لیبی و پاکستان رای ممتنع دادند.
شورای حکام در این قطعنامه از ناشناخته ماندن آثار اورانیوم در سایتهای اعلام نشده به دلیل همکاری ناکافی ایران عمیقا ابراز نگرانی کرد و از جمهوری اسلامی خواست که «بدون تعلل» با آژانس بینالمللی انرژی اتمی تعامل داشته باشد.
سرپرست نمایندگی ایران در آژانس ضمن محکوم کردن این قطعنامه گفت: «اقدام مقتضی را انجام خواهیم داد.»
او افزود که ایران حق دارد در سیاست و رویکرد خود در قبال آژانس بازنگری کند.
شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی غروب چهارشنبه ۱۸ خرداد با اکثریت آراء قطعنامهای علیه ایران به تصویب رساند که در آن از عدم همکاری تهران با این نهاد انتقاد شده است.
ایران متهم است که به سوالات آژانس در مورد ذرات اورانیوم یافت شده در سه مکان هستهای اعلام نشده خود پاسخ نداده است.
بر اساس گزارش خبرگزاریها، ۳۰ کشور به این قطعنامه رای مثبت دادند، چین و روسیه با آن مخالفت کردند و کشورهای هند، پاکستان و لیبی نیز به آن رای ممتنع دادند.
در این قطعنامه «ابراز نگرانی عمیق» شده که به دلیل همکاری نکردن کافی ایران، در مورد منشاء ذرات اورانیوم یافتشده توضیحی ارائه نشده است و از تهران خواسته شده تا «بدون فوت وقت» با آژانس همکاری کند.
قطعنامه محکومیت ایران برای همکاری نکردن با آژانس، با ۳۰ رای در شورای حکام تصویب شد.
https://t.co/Nu4TuBkeM4— Iran Briefing (@irbriefing) June 8, 2022
واکنش آمریکا
پیش از این، آمریکا اوایل روز چهارشنبه همزمان با فشار آوردن به شورای حکام برای تصویب قطعنامهای علیه ایران گفته بود که از کار انداختن دو دوربین نظارتی این نهاد توسط تهران، «تأسفآور» است و «نتیجه معکوس» به بار خواهد آورد.
نماینده واشینگتن پیش از آغاز رایگیری پیشنویس قطعنامه تاکید کرد که چنانچه ایران قصد داشته باشد در واکنش به تصویب احتمالی این قطعنامه، شفافیت در مورد فعالیتهای هستهای خود را کاهش دهد، صرفا بر «روند دیپلماتیکی» که طرفها در پی آن هستند، تاثیر منفی خواهد گذاشت.
لورا هولگیت که در نشست ۳۵ عضو شورای حکام سخن میگفت افزود که «ما به دنبال تشدید تنش (با ایران) نیستیم».
خانم هولگیت، در مقام نماینده آمریکا در آژانس، همچنین ضمن ابراز نگرانی از کوتاهی مکرر ایران در ارائه توضیحات معتبر به آژانس در ارتباط با پرسشهای باقیمانده درباره منشاء ذرات اورانیوم یافتشده در سه سایت اعلامنشده، از شورای حکام خواست تا ایران را بابت تعهدات پادمانیاش بازخواست کند.
او در آغاز از تلاش حرفهای و بیطرفانه آژانس برای نظارت بر پایبندی ایران به تعهداتش و بهویژه اقدامات گسترده مدیرکل آژانس برای گفتوگو با ایران با هدف روشنگری و یا پاسخگویی به پرسشهای قدیمی این نهاد در مورد منشاء اورانیوم یافتشده در سه تاسیسات اعلام نشده، شامل تورقوزآباد، ورامین و مریوان، قدردانی کرد.
نماینده آمریکا تصریح کرد که بر اساس گزارش روشنگرانه مدیرکل آژانس، ایران هنوز برای حل نگرانیهای جدی و قابل توجه پادمانی مربوط به فعالیتها و مواد هستهای اعلام نشده، همکاری لازم را انجام نداده است.
او یادآور شد که در ژوئن ۲۰۲۰ و در پی مخالفت ایران با بازرسی آژانس از دو مورد از تاسیسات یاد شده، شورای حکام آژانس در مصوبهای از ایران خواسته بود تا «بیدرنگ» با این نهاد همکاری کند.
به گفته نماینده آمریکا، از آن تاریخ تاکنون آژانس فرصتهای متعددی در اختیار ایران قرار داده است تا به سوالات مربوط به این سه سایت اعلام نشده پاسخ دهد.
خانم هولگیت افزود متاسفانه ایران نه تنها در ارتباط با یافتههای آژانس در این تاسیسات پاسخ فنی معتبر و قابل اتکایی ارائه نداده، بلکه در مورد محل فعلی نگهداری مواد هستهای و تجهیزات آلوده به این مواد که طبق ارزیابی آژانس در سال ۲۰۱۸ از تاسیسات تورقوزآباد جابهجا شدهاند، نیز پاسخگو نبوده است.
نماینده آمریکا با استناد به گزارش اخیر رافائل گروسی همچنین تاکید کرد که ایران علاوهبر مسائل یاد شده و بهرغم تعهدات خود در قبال پروتکل الحاقی از اعلام فعالیتهای هستهای و مواد هستهای مرتبط با آن در تاسیسات شیان لویزان به آژانس خودداری کرده است.
او افزود: «ما عمیقا نگران هستیم که آژانس در گزارش خود گفته است نمیتواند صحت و یا کامل بودن اطلاعات ارائه شده از سوی ایران را تایید کند و در موقعیتی نیست که بتواند صلحآمیز بودن کامل فعالیتهای هستهای ایران را تضمین کند».
خانم هولگیت تصریح کرد: «به همین منظور ما همراه سه کشور اروپایی پیشنویس قطعنامهای را ارائه کردهایم که از ایران میخواهد بیدرنگ تعهدات قانونی خود را انجام دهد. برای حل این مشکل ایران باید تمامی اطلاعات و اسنادی را که آژانس درخواست کرده است در اختیار این نهاد قرار دهد».
در همین حال، آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز ۱۶ خرداد تایید کرد که ایران نصب سانتریفوژهای پیشرفته در تاسیسات نطنز را آغاز کرده است.
بنابر اعلام آژانس، ایران در راستای برنامهای که از مدتها پیش اعلام شده بود، نصب سانتریفوژهای پیشرفته آیآر-۶ را در یکی از بخشهای تاسیسات زیرزمینی نطنز شروع کرده است.
در گزارش اخیر آژانس به شورای حکام که به رویت خبرگزاری رویترز رسیده است، ایران اکنون همچنین قصد دارد دو آبشار دیگر از این سانتریفوژهای پیشرفته را به مجموعه سانتریفوژهای خود اضافه کند.