ایران بریفینگ – پدافند غیرعامل (Passive Defense) مجموعه اقداماتی است که انجام میشود تا در صورت بروز جنگ، خسارات احتمالی به حداقل میزان خود برسد، به بیان دیگر هر اقدام غیر مسلحانهای که موجب کاهش آسیبپذیری نیرویانسانی، ساختمانها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریانهای کشور در مقابل عملیات خصمانه و مخرب دشمن گردد، پدافند غیرعامل گفته میشود. ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل
هدف از اجرای طرحهای پدافند غیرعامل کاستن از آسیبپذیری نیروی انسانی و تاسیسات و تجهیزات حیاتی و حساس و مهم کشور علیرغم حملات خصمانه و مخرب دشمن و استمرار فعالیتها و خدمات زیربنایی و تامین نیازهای حیاتی و تداوم اداره کشور در شرایط بحرانی ناشی از جنگ است. به عنوان مثال، از پدافند غیرعامل میتوان به استتار، اختفا و ایجاد سرپناه برای تاسیسات مهم و استراتژیک اشاره کرد. در پدافند عامل مثل سیستمهای ضدهوایی و هواپیماهای رهگیر، فقط نیروهای مسلح مسئولیت دارند. در حالی که در پدافند غیرعامل تمام نهادها، نیروها، سازمانها، صنایع و حتی مردم عادی میتوانند نقش مؤثری بر عهده گیرند. تصاویر زیر نشان میدهد که چگونه یکی از کارخانجات مهم هواپیماسازی در آمریکا (متعلق به شرکت لاکهید) در جریان جنگ جهانی دوم برای در امان ماندن از تیررس هواپیماهای ژاپنی مورد اختفا قرار گرفته به طوری که از بالا شبیه یک دهکده متروک به نظر می رسد. ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل
اصول پدافند غیرعامل:
در اکثر منابع علمی و نظامی دنیا اصول و یا موضوعات پدافند غیرعامل شامل ۶ الی ۷ اقدام میباشد که در طراحی و برنامهریزیها و اقدامات اجرایی دقیقاً میبایست مورد توجه قرار گیرد:
۱. استتار Camouflage
۲. اختفاء Concealment
۳. پوشش Cover
۴. فریب Deception
۵. تفرقه و پراکندگی Separation & Dispersion
۶. مقاومسازی و استحکامات Hardening
۷. اعلام خبر Early Warning
انجام اقدامات دفاع غیرعامل، در جنگهای نامتقارن امروزی در جهت مقابله با تهاجمات خصمانه و تقلیل خسارت ناشی از حملاتهوایی، زمینی و دریایی کشور مهاجم، موضوعی بنیادی است که وسعت و گستره آن تمامی زیرساختها و مراکز حیاتی و حساس نظامی و غیرنظامی، سیاسی، ارتباطی، مواصلاتی نظیر بنادر، فرودگاهها، و پلها، زیر ساختهای محصولات کلیدی نظیر پالایشگاهها، نیروگاهها، مجتمعهای بزرگ صنعتی، مراکز هدایت و فرماندهی و جمعیت مردمی کشور را در برمیگیرد تا حدی که حفظ امنیت ملی و اقتصادی، شکستناپذیری در جنگ، به نحو چشمگیری وابسته به برنامهریزی و ساماندهی همه جانبه در موضوع حیاتی دفاع غیرعامل میباشد.ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل
هدف از اجرای طرح های پدافند غیر عامل:
همانگونه که گفته شد هدف از پدافند غیر عامل و اجرای طرح های مرتبط با این حوزه، در سطح راهبردی، افزایش توان و بازدارندگی، حفظ سرمایه های کلان ملی کشور، بالابردن توان دفاعی کشور، کاهش احتمال آغاز جنگ و جلوگیری از گسترش جنگ ها با توجه به تهدیدات مختلفی که وجود دارد و در نهایت حفاظت و پاسداری از منابع انسانی و امکانات و سرمایه های ملی در شرایط جنگ و تهدید است.
در سطوح عملیاتی و تاکتیکی، هدف کاهش قابلیت و توانایی سامانه های شناسایی، هدف یابی و دقت هدف گیری تسلیحات آفندی دشمن، تقلیل آسیب پذیری و کاهش خسارات و صدمات مراکز حیاتی، حساس و مهم نظامی و غیر نظامی کشور در برابر تهدیدات و حملا ت دشمن، حفظ توان خودی جهت ادامه فعالیت ها و تداوم عملیات تولید و خدمات رسانی و ایجاد آمادگی های لازم مقابله با دشمن در شرایط تهدیدات ناهمتراز و … است.
اقدامات پدافند غیر عامل موجب بازدارندگی می شود و دشمن وقتی ملاحظه می کند که نقاط آسیب پذیر ما یکی پس از دیگری از بین می رود و تبدیل به توانایی و پایداری می شود، یک نوع کاهش میل و انگیزه حمله در او ایجاد می شود. با اجرای طرح های پدافند غیرعامل و توسعه ظرفیتهای دفاعی و ارتقاء آستانه تحمل عمومی، ضمن افزایش توان بازدارندگی ملی و مقاومت مردمی ، می توان با افزایش هزینه تهاجم، تردید اساسی را در اراده تهاجمی دشمن ایجاد نمود.ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل
نقش پدافند غیر عامل در مدیریت پروژه های استراژیک:
موضوع پدافند غیر عامل خود یک موضوع راهبردی است که در کلیه پروژه های راهبردی کشور اعم از نظامی و غیر نظامی می بایست اصول و ملاحظات آن لحاظ گردد. این مهم به خصوص در کشور های که دارای راهبرد و سیاست دفاعی هستند همچون کشور جموری اسلامی ایران، دارای اهمیت است.پروژه های راهبردی اگر از ابتدا با توجه و نگاه به مبحث پدافند غیر عامل طراحی و اجرا گردند، باعث کاهش آسیب پذیری آن ها در برابر تهدیدات و اقدامات دشمن می گردد و در زمان بحران و جنگ باعث کاهش هزینه ها و خسارات خواهند گردید. بدون شک کشور هایی که راهکارهای پدافند غیر عامل را به عنوان یک راه کار اصلی بر می گزینند به شرایطی از نظر کاهش آسیب پذیری دست می یابند که طمع کشورهای تهدید کننده بر علیه آن ها کاهش می یابد.
توانایی نیروهای مسلح و مراکز غیر نظامی کشور به نحوی که در مقابل تهدید و حمله استقامت کنند و ضمن تحمل آن قادر باشند به نحو موثر به وظایف محوله خود عمل نمایند، عمدتا در نتیجه پدافند غیر عامل به دست می آید، بنابراین نقش پدافند غیر عامل در مدیریت پروژه های راهبردی بی بدیل و دارای اهمیت بسیار ضرورتی اجتناب ناپذیر است.ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعام لظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل
وظیفه کار گروه های پدافند غیر عامل در استانها:
شناسایی و طبقه بندی زیر ساخت ها و مراکز و تاسیسات در سطوح استان و کاهش آسیب پذیری آنها در مقابل تهدیدات داخلی و خارجی، کمک به اداره استان در شرایط بحران ناشی از جنگ از وظایف و ماموریت های شورا و کارگروه های پدافند غیر عامل در استانها می باشد که سیاست گذاری پدافند غیر عامل در این حوزه، از وظایف سازمان پدافند غیر عامل کشور می باشد. البته فرماندهان مناطق پدافند هوایی قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء آجا، فرماندهان ارشد ارتش و سپاه در هر استان جزء اعضای شورای استان می باشند و نمایندگان آن ها در کارگروه های تخصصی پدافند غیر عامل استان حسب مورد حضور دارند. ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعاملظ
تاریخچه پدافند غیر عامل در ایران:
قبل از انقلاب و درآبان ۱۳۵۷ مجموعه ای به نام سازمان دفاع غیرنظامی زیرنظر نخست وزیری تاسیس گردید که تقریبا به موضوع پدافند غیرعامل می پرداخت. پس از انقلاب، شورای انقلاب تصویب کرد که این مجموعه در سازمان ارتش بیست میلیونی (بسیج) ادغام شود. بعد که بسیج در زیرمجموعه نهادهای سپاه پاسداران و فرماندهی کل قوا قرار گرفت چون بسیج به نوعی در آن زمان کارکرد نظامی داشت و پدافند غیرعامل کارکرد غیرنظامی، بنابراین تقریبا این وظیفه و ماموریت بلاتکلیف ماند. در زمان جنگ یعنی در مقطعی که در ساختار سیاسی جمهوری اسلامی نخست وزیری وجود داشت، معاون نخست وزیر در امور جنگ مسئول همین کار بود (دکتر فیروزآبادی رئیس فعلی ستاد کل نیروهای مسلح ) به طور مثال اقداماتی که در آن زمان درباره پدافند غیرعامل انجام می شد ساخت پناهگاهها در شهرها، اسکان مردم در مناطق غیرنظامی وآموزشهای عمومی به هنگام انفجار بمب و یا حملات هوایی به شهرها و همچنین در سالهای آخر جنگ آموزش عمومی مردم به هنگام حملات شیمیایی عراق و … بود. به عبارت دیگر بسیج منابع ملی برای اداره امور جنگ توسط آن معاونت انجام می شد.
با پایان جنگ ایران و عراق در دوران سازندگی تا مدتی موضوع پدافند غیرعامل کاملا به فراموشی سپرده شده بود اما هر گز بطور کلی تعطیل و یا مغفول نبود و بر همین اساس در یک مقطعی کوتاه از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۵به سازمان مدیریت و برنامه ریزی واگذار شده بود ولی چون آن سازمان ارتباطی با موضوع دفاع نداشت تقریبأ می شود گفت بدون اینکه هیچ اقدام مثبتی درباره آن انجام شود باقی ماند. بعد از آن، در سال ۱۳۷۶ و با آغاز دولت آقای خاتمی این ماموریت به شورای عالی امنیت ملی واگذار شد که در آنجا هم اقدام چندان مثبتی انجام نشد لذا این موضوع به فرماندهی کل ارتش سپرده شد آن هم با این عنوان که چون ارتش پدافند هوایی کل کشور را انجام می دهد این مسئله را هم پیگیری کند. اما مجددا در آنجا هم چون تلقی ها عمدتا نظامی بود بنابراین کاری صورت نگرفت. سازمان پدافند غیرعامل ایران (ساختار فعلی ) نهایتا پس از نقل و انتقالات فراوان در سال ۱۳۸۲ با فرمان رهبر جمهوری اسلامی تشکیل شد. طی این فرمان ستاد کل فرماندهی قوا (ستاد کل نیروهای مسلح ایران) متولی پدافند غیرعامل کشور شد.
ستاد کل نیز برای اقدام بهتر در کار مشترکی که با دولت انجام داده است یک مکانیزم برای ورود به این موضوع ترسیم نموده و همزمان با این موضوع نیز اصل پدافند غیرعامل با تصویب مجلس به برنامه ۵ ساله چهارم وارد شد. مکانیزم در نظر گرفته شده در آئیننامه اجرایی برای این موضوع نشان داده شده است و برنامهها وظایف و امور مرتبط با آن تعریف شد. از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴ مسئول وقت این سازمان سردار “محمدرضا نقدی” بوده و سردار “غلامرضاجلالي” نیز از سال ۱۳۸۴ سازمان را مدیریت و سرپرستی نمود تا شهریور ۱۳۹۴ که نهایتأ از سوی رهبر جمهوری اسلامی به عنوان فرمانده کل قوا، حکم ریاست وی را صادر نمود.
ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل
سازمان و ساختار:
قبل از دولت احمدینژاد این موضوع در قالب کمیته دائمی پدافند غیرعامل دنبال میشد، اما ازسال ۱۳۸۴ به بعد با برنامهریزیها و حمایتهای صورت گرفته سازمان پدافند غیرعامل با ۹ معاونت و ساختاری مصوب به تصویب رهبری رسید. این سازمان تابع ستادکل نیروهای مسلح شناخته شده بوده و در سال ۱۳۹۴ نیز معاونت بسیج به سازمان اضافه شد و هم اکنون دارای ۱۰ معاونت است. ساختار و معاونتهای سازمان نیز متناسب با دستگاههای اجرایی هستند. به عنوان مثال معاونت انرژی که وزارتخانههای نفت، نیرو و سازمان انرژی هستهای را پوشش میدهد و هم اکنون در تمامی وزارتخانه ها و سازمانهای دولتی بخشی به نام پدافند غیر عامل وجود دارد که زیر نظر این سازمان می باشد.ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعاملظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل
حمله ویروس استاکس نت به ایران:
در اواسط تیرماه ۱۳۸۹ در سراسر جهان ویروسی انتشار یافت. نخستین بار کارشناسان کامپیوتری بلاروس متوجه وجود ویروسی شدند که هدف آن سامانههای هدایتگر تأسیسات صنعتی با سیستم عامل ویندوز است. در آن زمان کارشناسان معتقد بودند طراحان این بدافزار یک منطقه جغرافیایی خاص را مدنظر داشته اند اما از مقصد آن چیزی انتشار نمی یافت.
در آخر و پس از گذشت یکسال طبق گزارش مجله Business week مشخص شد که هدف از طراحی این بدافزار دستیابی به اطلاعات صنعتی ایران بوده است. این بدافزار برای جلوگیری از شناسایی شدن خود از امضای دیجیتال شرکت Realtek استفاده میکرد. روزنامه “نیویورک تایمز” در تاریخ ۱۶ ژانویه ۲۰۱۱ میلادی، در مقالهای مدعی شد که «اسرائیل استاکسنت را در مرکز اتمی دیمونا و بر روی سانتریفیوژهای مشابهای که ایران از آنها در تاسیسات غنیسازی اورانیوم نطنز استفاده میکند، با موفقیت آزمایش کردهبود». این در حالیست که دولت اسرائیل یا آمریکا هیچگاه به طور رسمی دستداشتن در انتشار استاکسنت را تایید نکردهاند. وزیر ارتباطات ایران در آبان ۱۳۸۹ اعلام کرد که رایانههای آلوده شده به این ویروس شناسایی و در مرحله پاکسازی قرار دارند. وی همچنین اظهار کرد که منشاء ورود این ویروس به ایران نه از طریق شبکه اینترنت بلکه از طریق حافظههای جانبی بوده که افرادی از خارج از کشور به ایران آورده و بدون بررسی لازم به کامپیوترهای در داخل ایران متصل کردهاند. هفتهنامهٔ “اشپیگل” در مقالهای این احتمال را مطرح کرده است که این ویروس ناخواسته توسط کارشناسان شرکت “اتم استروی اکسپورت” روسیه و به وسیله یک حافظه جانبی فلش به رایانههای نیروگاه اتمی بوشهر منتقل شده است.
اما به گفته خبرگزاری “تابناک” این فرد جاسوس دوجانبه ایرانی و عضو سازمان مجاهدین خلق ایران بوده است که حافظه را به تجهیزات ایران وارد کردهاست. بعدا اعلام شد كه اين ويروس به منظور حمله به زيرساختهاي مهم صنعتي ايران كه سيستم كنترل ساخت شركت “زيمنس” را به كار ميگيرند ساخته شده و توانسته است به تاسيسات غنيسازي اورانيوم در نطنز آسيب برساند.
“استاكسنت”، برخلاف ويروظسهاي رايانهاي كه به رايانههاي شخصي و ديگر دستگاههاي كاربران حمله ميكنند، سيستمهاي زيرساخت حياتي، به ويژه سيستمهاي كنترل صنعتي از قبيل سيستمهاي SCADA (سامانههاي كنترل سرپرستي و گردآوري اطلاعات) به كار برده شده در كنترل سانتريفيوژهاي مورد استفاده در رآكتور هستهاي را مورد هدف قرار ميدهد. پس از حمله سایبری استاکس نت در ستاد فرماندهی کل قوا بلافاصله مجموعه ای از سپاه پاسداران زیر نظر سازمان پدافند غیر عامل تشکیل و سرپرستی آن را سردار سرتیپ پاسدار غلامرضا جلالی بصورت موقت بر عهده گرفت. این سازمان در وهله اول مسئول خنثی سازی حمله ویروس استاکس نت و میزان برآورد خسارت و همچنین مقابله با حملات احتمالی آینده گردید .با گذشت بيش از يك سال از ورود ويروس رايانهاي استاكسنت به تاسيسات هستهاي جمهوري اسلامي، رييس سازمان پدافند غيرعامل ايران از شناسايي دومين ويروس رايانهاي در اين تاسيسات نیز خبر داد. اين در حالي بود كه همچنان شماري از مقامات ايراني از جمله علياصغر سلطانيه، نماينده ايران در آژانس بينالمللي انرژي اتمي تاكيد داشت «ويروس استاكسنت تاثيري بر فعاليتهاي هستهاي جمهوري اسلامي نداشته است.»
ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل
حملات سایبری زنجیره ای به وزارتخانه های ایران:
در اردیهشت ۱۳۹۱ سرور اصلی وزارت نفت و سایتهای چند پالایشگاه از زیر مجموعه های وزارت نفت ايران مورد حملات سایبری قرار گرفت که بلافاصله با تشكيل ستاد بحران در اين وزارتخانه طبق گفته وزیر وقت مهار گردید. شبكه اينترنت و شبكه داخلي ساختمانهاي اصلي وزارت نفت و شركت ملي نفت قطع شده، كامپيوترها آسيب ديده و گزارش شد برخي اطلاعات از دست رفته است. اينترنت شركتهاي تابعه وزارت نفت هم قطع شد. مناطق عملياتي نظير پايانه صادراتي خارك، خود را از سيستم اينترنت مركزي وزارت نفت جدا كردند. ستاد بحران سايبري در وزارت نفت شكل گرفت. یک هفته پس از آن نیز اقدامي مشابه عليه وزارت علوم انجام گرفت. گزارشي رسمی از ميزان خسارت به شبكههاي اين وزارتخانه منتشر نشده اما وزارت علوم بلافاصله طی اطلاعیه ای اعلام نمود : «اوضاع تحت كنترل است.» آنگونه كه گزارش شده[ از یک هفته قبل از حمله اطلاعيهاي در بين كاركنان وزارت علوم پخش شده بود مبنی بر اینکه : «چنانچه اطلاع داريد سامانهها و شبكه داخلي برخي از سازمانهاي دولتي در روزهاي گذشته توسط ويروسهاي ناشناخته مورد تهديد و بعضا مورد آسيب قرار گرفته است. لذا براي جلوگيري از بعضي صدمات يا از بين رفتن اطلاعات اداري و سازماني، راهكارهاي زير پيشنهاد ميگردد كه بايسته است مورد توجه و اعمال قرار گيرد.»
به اينترتيب شايد بتوان گفت پس از حمله گسترده ويروسي «استاكس نت» و «استارس» به تاسيسات هستهاي جمهوري اسلامي، حملات سايبري به وزارتخانهها و ادارات ايران، دومین حمله ی مخرب اینترنتی بوده است. يك منبع آگاه در وزارت علوم پيشبينيها درخصوص دلايل حمله سايبري به اين وزارتخانه را «مرتبط با پروژههاي مشترك وزارت علوم با وزارت دفاع دانست و قصد حملهكنندگان را دسترسي به سرورهاي اصلي براي دستيابي به اطلاعات و ايجاد اخلال » دانست.
منبع : ایران سایبر ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل ظهور و حضور سازمان پدافند غیرعامل