دامنه انتقادات از جمهوری اسلامی به روحانیون و طلاب رسیده و در دوسال گذشته با افزایش این روند برخی از چهره های حکومتی منصوب آیت الله خامنه ای در حوزه علمیه قم نیز نسبت به آن ابراز نگرانی کرده اند.به همین علت سپاه پاسداران اجرای طرحی را در دستور کار خود قرار داده تا بتواند نیروهای خود را وارد جامعه روحانیت کشور کند.
در این راستا سپاه پاسداران اجرای طرحی با نام “سفیران بصیر” را آغاز کرده که طی آن برخی از روحانیون نزدیک به سپاه پاسداران و همچنین فرزندان اعضای سپاه پاسداران برای طلبگی و خواندن دروس حوزوی وارد حوزه های علمیه کشور می شوند.
حجت الاسلام صفرعلی مرادی معاون امور روحانیون حوزه نمایندگی آیت الله خامنه ای در سپاه پاسداران پس از برگزاری اولین گردهمایی اعضای طرح “سفیران بصیر” در این مورد گفت: “اين گردهمايي با هدف هم انديشي و بيان انتظارات سپاه از اين مجموعه و همچنين انتظارات آنها از مجموعه سپاه، تعميق بينش و بصيرت افزايي طلاب جوان براي ايفاي نقش فعال تر در مجموعه سپاه و حوزه هاي علميه و انسجام بخشي و سازماندهي براي حضور پررنگ تر در عرصه هاي فرهنگي، اجتماعي و… تشكيل شد.”
وی در مورد زمان آغاز اجرای این طرح نیز افزود: “از سال گذشته موضوع شناسايي و ساماندهي طلاب و روحانيون فرزند پاسدار به عنوان يك ضرورت در دستور كار نمايندگي ولي فقيه و معاونت امور روحانيون قرار گرفته است.”
معاون روحانیت نمایندگی آیت الله خامنه ای در سپاه با بیان اینکه “امروز بر اساس اطلاعات و آماري كه داريم بحمدالله جمعيت قابل توجهي از فرزندان پاسدار روحاني معمم و غيرمعمم در حوزه هاي علميه داريم” درباره نحوه گزینش و پیوستن این افراد نیز گفت: “براي پيوستن به شبكه مورد نظر در مرحله اول طبعاً دو چيز بايد احراز شود؛ يكي طلبه و روحاني بودن افراد است كه با ارائه مدارك و مستندات از حوزه هاي علميه معتبر در قم و مشهد و شهرستان ها است و دوم انتساب آنها به خانواده پاسداران اعم از اين كه پدر يا مادر آنان عضو باشند. در مراحل بعدي، موضوع نمره و معدل نيز بررسي و ملاك بعضي از اقدامات و انتخاب ها قرار خواهد گرفت.”
طرح جدید سپاه پاسداران در شرایطی اجرا می شود که نیروی مقاومت بسیج نیز شاخه ای به نام “بسیج طلاب” را از سالیان پیش در مجموعه خود راه اندازی کرده است. با این حال اما پس از اعتراضات پس از انتخابات 88 و شرکت برخی طلاب در اعتراضات مقامات این نهاد نظامی نیز نسبت به فعالیت برخی از این طلاب ابراز نگرانی کرده بودند.
حجت الاسلام محمد کدخدایی مسئول نمایندگی آیت الله خامنه ای در بسیج در واپسین روز فروردین ماه سال جاری خطاب مسئولین بسیج طلاب هشدار داده و گفته بود: “درهر قشري ممكن است افرادي سودجو و منفعت طلب وجود داشته باشد، در بسيج طلاب سعي كنيم از نفوذ برخي از طلاب كه گرايش ضدانقلابي و منافقانه دارند جلوگيري كنيم تا زحمات خالصانه طلاب بسيجي با ايمان و پاك كه در سطوح مختلف نظام مشغول كارند زير سوال نرود.”
وی همچنین با بیان اینکه “بسيج بايد سعي كند تا در مسايل سياسي با بيان شاخص‌ها و ملاك‌ها و شناخت جريان‌ها به شفافيت در جامعه كمك كند” تاکید کرده بود که “باید مراقب و هوشیار باشیم تا جریان فتنه در بسیج نفوذ نکند.”
البته نگرانی ها از روحانیون و طلاب منتقد هرچند که در سالیان گذشته و از ابتدای استقرار جمهوری اسلامی وجود داشته اما پس از آغاز اعتراضات انتخابات 88 موجبات نگرانی شدید سپاه پاسداران را فراهم آورده است.
پیش از این فرمانده کل سپاه پاسداران با بیان اینکه “امروز شناخت شناخت دوستان و دشمنان و چهره واقعي افراد كار سختي است” گفته بود: “امروز اختلاف بر سر دو ديدگاه اساسي يعني راه اسلامي، انقلابي، قرآني و علوي با راه دنيايي، غربي و آمريكايي است و اين دو نگاه در همه جا خودش را نشان مي‌دهد.”
محمدعلی (عزیز) جعفری در دی ماه سال در جمع نیروهای بسیج در چهارمحال و بختیاری اضافه کرده بود که “كساني هستند كه لباس روحانيت بر تن دارند، اما ولايت فقيه و حكومت ديني را قبول ندارند و معتقدند كه حكومت ديني مربوط به امام معصوم است. البته آنها جرأت بيان اين تفكر را ندارند و از همين جهت تلاش مي‌كنند تا در عمل ماهيت ديني حكومت كمرنگ شود. اين افراد تنها راه رسيدن به اهداف خود را تضعيف ولايت فقيه مي‌دانند.”
پیش از این اظهارات فرمانده کل سپاه در آذرماه 88 نیز با مقامات سپاه با انتشار تحلیلی در بولتن ویژه برای هادیان سیاسی خود از”گسل مرجعیت و روحانیت با ولایت فقیه” و “گسل مردم و روحانیت” به عنوان برخی از گسل های ایجاد شده در ماه های پس از انتخابات یاد وابراز نگرانی کرده بودند.
مقامات اداره سیاسی سپاه در تحلیل خود ادعا کرده بودند که “رسانه های داخلی و خارجی با انتشار نظرات روحانیان بر شکاف مراجع تقلید و روحانیان با ولی فقیه دامن می زنند و هرجا يک روحانی به نظام و اسلام نقدی می زند، اين شبكه‌ها آن را برجسته می كنند و با تبليغ مداوم آن را به ارزش تبديل می كنند.”
بولتن سپاه پاسداران همچنین درباره “گسل مرجعيت و روحانيت با ولايت فقيه” اعلام کرده بود که این گسل “ناشی از تقابل آراء فقهی در احكام عبادی مثل رويت هلال و مسايل قضایی و حقوقی، شكاف ناشی از تقابل نظريه حكومت در فقه شيعه، و شكاف ناشی از تقابل احكام حكومتی با برخی نظرات مديريتی و اجرایی و سياسی خارج از قدرت بروز پيدا می كند.”
تحلیل گران سپاه پاسداران دراین نوشته با تحلیل وقایع پس از انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته از “گسل مردم – حاكميت”، “گسل مردم – مردم”، “گسل اركان حاكميتی ” در کنار “گسل مراجع و روحانیت با ولایت فقیه” و “گسل مردم و روحانیت” به عنوان پنج گسل تهدید کننده جمهوری اسلامی نام برده و ادعا کرده بودند که این پنج گسل یا شکاف سیاسی- اجتماعی “بستر جنگ نرم دشمن با نظام اسلامی” است.
پس از آغاز اعتراضات به نتیجه انتخابات 88 تاکنون نزدیک به 20 نفر از روحانیون و طلاب منتقد در شهرهای قم، مشهد و شیراز بازداشت شده اند.
از سوی دیگر در طول سال گذشته در کنار تلاش های سپاه و بسیج برای کنترل روحانیون و طلاب منتقد چهره های حکومتی همچون آیت الله محمد یزدی در مدیریت حوزه علمیه قم با تشکیل یک کمیسیون محرمانه بر کار مراجع تقلید و روحانیون منتقد نظارت و آنها را در بیان نظراتشان محدود کرده اند.