http://irandarjahan.net/spip.php?article255
آزاده معاونی / مجله تایم / 05/09/2007
درمیان حمایت کنندگان محافظه کاران، برچسب اقتصادی به سپاه نه جدید به شمار می رود نه مشکل ساز. قانون اساسی ایران به نیروهای نظامی ایران اجازه می دهد تا درزمان صلح نقش اقتصادی ایفا کنند و با توجه به توان مهندسی بسیار گسترده ای که درجریان جنگ هشت ساله ایران وعراق به دست آورده اند، این موضوع کاملا جا افتاده وباعث شده است که این فکر جا بیافتد تا سپاه بتواند یک امپراطوری مالی میلیارد دلاری را اداره کند. اما درنظر اصلاح طلبان، سپاه به دلیل نقش ضعیفش دراقتصاد کشور وهمچنین رابطه نامناسبش با جامعه بین المللی، قابل سرزنش است. کریم سجادپور، محقق موسسه کارنگی برای صلح بین المللی می گوید: “عناصری درسپاه پاسداران وجود دارند که مانند یک مافیای خصوصی عمل می کنند و از شرایط انزوای بین المللی ایران منفعت می برند. به همین دلیل است که آنها همه تلاش خود را می کنند تا رابطه ایران وغرب را تخریب کنند. “
گسترش نفوذ اقتصادی سپاه پاسداران به فهم این موضوع در خصوص برنامه واشینگتن برای گذاردن نام سپاه پاسداران در زمره سازمان های تروریستی کمک می کند. معرفی سپاه دراین لیست، دولت بوش را قادر خواهد ساخت تا به شرکت ها و بانک های اروپایی فشار بیاورد که فعالیت های تجاری خود را با ایران محدود کنند، تا اینکه دچار محدودیت های بانکی ایالات متحده آمریکا نشوند. اگرچه متحدان اروپایی، میلی به تن دادن به درخواست های واشینگتن برای تحریم ها ندارند، براساس آنچه تحلیلگران اقتصادی وبازرگانان ایرانی می گویند مقررات کنونی، براقتصاد ایران تاثیر گذاشته است، هم بر واردات و هم بر تولیدات داخلی. فعالیت های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی،طی پنج شش سال گذشته به صورت مشخصی افزایش یافته است. سپاه که درسال 1979 به عنوان یک نیروی نظامی موازی در برابر نیروهای ارتش سنتی ایجاد شد تا از انجام کودتای نظامی علیه رژیم جدید جلوگیری کند، طی دوران جنگ با عراق بردارایی ها و توان مهندسی خود افزود، و تا 150 هزار نفر کادر خود را افزایش داده است، افرادی که با جانفشانی ازحریم مرزهای کشور پاسداری می کنند.
بعد ازجنگ، منابع دراختیار سپاه پاسداران به سمت فعالیت های بازسازی تغییر جهت داد، بخش عمده ای از آن به دلیل جذب انرژی هزاران تن از جنگ رفتگانی بود که به لحاظ ایدئولوژیکی متعهد بودند و از خط مقدم جنگ بازمی گشتند. این کار به این منظور صورت گرفت تا ازحرکت های سیاسی تفرقه انگیز جلوگیری کند. از آنجایی که سپاه پاسداران گزارش کارهای خود را به آیت الله خامنه ای می دهد، حجم کارهایی که انجام می دهد موضوعی نیست که مورد نظارت پارلمان ایران قرارگیرد. طبق گفته تحلیلگران این دست باز، به همراه اختیار در پاسداری از مرزهای کشور، به اعضای آن در قاچاق گسترده کمک کرده است. برخی کالاهایی که به داخل کشور قاچاق می شوند شامل الکل، صدمه کمی به اقتصاد رسمی می زنند چرا که درداخل کشور این کالاها غیرقانونی هستند و به صورت محلی و مقیاس خیلی محدود تولید می شوند.
مشکل بیشتر در قاچاق با ابعاد بزرگ برخی کالاهای معمولی ناشی می شود که بدون تعرفه گمرکی وارد کشور می شوند و با قیمت های کمتری نسبت به کالاهایی که توسط تولیدکنندگان داخلی تهیه شده است در بازار ایران تزریق می شوند وخشم صنایع داخلی را برمی انگیزند. ازسال 2000 به این سو سپاه پاسداران فعالیت های خود را بربخش های پر منفعت تر اقتصاد ایران توسعه بخشیده است. مهم تر ازهمه، میلیاردها دلار قرارداد درصنایع نفت، گاز و صنایع پتروشیمی وهمین طور پروژه های زیربنایی به سپاه اهدا شده است. دولت برخی از پروژه ها و قرادادهای بدون مناقصه را به بخش مهندسی سپاه به نام خاتم الانبیا اهدا کرده است. دردیگر موارد، اتصال ها غیر مستقیم است. رییس یکی ازشرکت های مهندسی عمده به صورت ناشناس گفت: ” برخی مواقع شما می بینید شرکت های جدیدی ثبت می شوند که به صورت غیرمستقیم اعضای سپاه پاسداران مالکیت آن را به عهده دارند و قراردادها را دریافت می کنند.” امروز، بسیاری از شرکت ها به عنوان شرکت هایی که برای شرکت های سپاه کار می کنند عمل می کنند. درسال 2006، خاتم الانبیا، تنها 2.09 میلیارد دلار قرارداد برای توسعه میدان گازی پارس جنوبی و 1.2 میلیارد دلارقرارداد برای ساخت یکی ازخطوط مترو تهران و1.3 میلیارد دلار قرارداد برای ساختن لوله گازی که ایران را به پاکستان متصل می کند دریافت کرد.
ثروتی که توسط مقامات عالی رتبه سپاه پاسداران به دلیل چنین قرارداد های عمده ایی به دست آمده نگرانی هایی را دردرون نظام ایران برانگیخته است. عمده این نگرانی به این خاطر است که این می تواند موجب رنجش نیروهای جوان این سازمان، کارگران و کادر سپاه شود. درسال 2001، سه چهارم اعضای سپاه به رییس جمهورمیانه رو ایران رای دادند، موضوعی که نشان می دهد که عمده این نیروی نظامی نزدیکی بیشتری با مردم عادی دارند که زیر بار فشار اقتصادی دچارفرسایش شده اند، تا با خط تندرو جدیدی که توسط رهبری ثروتمند این نهاد دنبال می شود. درمناطق کارگرنشین جنوب تهران، اختلاف نظر میان اعضای بسیج آشکار است. بسیج به عنوان سازمان نیروهای داوطلب شبه نظامی که با سپاه همپوشانی دارد. فرزندان برخی از اعضای فرماندهان سپاه پاسداران آخرین مدل های تلفن های موبایل را به دست می گیرند، دربهترین دانشگاه ها ثبت نام می کنند و مانند بچه های غرب دراینترنت مهارت دارند. اما پیادنظام های بسیجی برخلاف آنها، بسیاری شان در خیابان های نزدیک به بازار تهران به عنوان باربر موتورسیکلتی به حمل ونقل افراد و بسته هایشان اقدام می کنند و تقریبا چیزی به دست نمی آورند. برخی تحلیلگران می گویند که رشد فعالیت های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، دربخش مهندسی منعکس کننده تلاش های دولت محمود احمدی نژاد برای گسترش مزیت اقتصادی در میان مدیران میانی سپاه است. فریده فرحی استاد دانشگاه هاوایی ومتخصص مسائل ایران، می گوید که “رییس جمهوری ایران به بسیج بدهکار است به دلیل حمایت از این روند.