فرید نواندیش
این روزها اخبار روز، صدور حکم های زندان چندین ساله برای فعالیّن حقوق بشر و حقوق زنان است. صدور حکم های زندان طولانی مدّت از یک سال تا 12 سال همگی نشانی دارد از عزم جزم جریان حاکم برای به حاشیه راندن حقوق بشر و دور کردن ذهن جامعه از گفتمان نوپای حقوق بشر و حقوق زنان در ایران .
فی الواقع آنچه که امروز در کشورایران اتفاق می افتد سلاخی فعالین حقوق بشر و حقوق زنان است. اینگونه انتقام جوئی از افراد فعال در این حوزه ها نشان از تاثیر گذاری این قشر بر جامعه ایرانی بوده دارد. نوعی فرهنگ جدید و احترام به حقوق بشر و زنان در کشور ایران در حال رواج است که ترویج آن مانع از دست یابی حاکمیت به اهداف خود برای اجرای قوانینی است که با هر معیاری تبعیض آمیز می باشد. علاوه بر این ، در صورت ترویج اندیشه حقوق بشر ، عدم رعایت روند قانونی توسط حاکمان ، فرایندی مشکل خواهد شد.
از جمله فعالیّت هایی که افراد فعال در این حوزه به آن می پردازند اطلاع رسانی و خبر رسانی از حقوق تضییع شده ایرانیان در نقاط مختلف کشور، نوشتن مقالات متعدد در راستای آگاه سازی آحاد مردم از مضامین حقوق بشر و به طور کل ترویج حقوق بشر در ایران است. این اقدامات در جامعه ای که رسانه ای آزاد و مردمی برای ابراز نظرات، عقاید و تفکرات خود نداشتند غنیمتی محسوب شده و می شود. همچنین اکثر افراد فعال در این حوزه تجربه چندین ساله در حقوق بشر داشتند و به نوعی دانشی جدید و بومی در دفاع از حقوق بشری در ایران تولید کرده و خواهند کرد. یکی از دلایل زندانی نمودن چنین افراد با تجربه ای می تواند به تعویق انداختن و کند کردن فرایند فزاینده ی ترویج و دفاع از حقوق بشر در ایران باشد. تربیت نیروی مجرب و متعهد در این حوزه که دانش کافی در مورد مفاد حقوق بشر، نهادهای مختلف آن و نحوه فعالیت در جامعه ای که نگاه امنیتی به آن ها دارد نیازمند صرف زمان است که خود کار مشکلی است.
با این نگاه در ادامه راه کاری برای حفظ دستاوردهای این حوزه و ادامه فعالیت در کشور ایران ارائه می شود شاید بتواند در این شرایط پرفشار و خفقان آور مفید فایده واقع شود.
راه کاری برای حفظ دستاوردهای حقوق بشر در ایران
مستند کردن تجارب حاصله در زمینه حقوق بشر و انتشار آن: از جمله راه کارهایی که می تواند در این زمینه مفید باشد ثبت دانش و تجارب به دست آمده در زمینه حقوق بشر توسط افراد فعال این حوزه است. مستند و مکتوب نمودن این تجارب این امکان را ایجاد می کند تا حتی در صورت بازداشت افراد فعال در این زمینه دیگر جوانان ایرانی با مطالعه آن ها بتوانند خودشان در این زمینه فعال شوند، از اشتباهات و تجارب افراد فعال بازداشت شده درس بگیرند و آن را در حیطه عمل به کار برند.
مستند کردن تجارب بالا می تواند شامل موارد امنیتی که باید برای انتقال اخبار از طریق اینترنت رعایت شود، نحوه تعامل با گروه های مختلف، نحوه ترویج فرهنگ حقوق بشر و اقداماتی که نهادهای امنیتی علیه فعالین حقوق بشر انجام می دهند… باشد.
این مسئله باعث می شود که حاکمیت به یکی از اهداف خود که نابود کردن دانش و تجربه به دست آمده در این زمینه در کشور ایران است، دست نیابد. امروز اگر جوانانی فعّال در این عرصه بازداشت و زندانی می شوند در عوض آن ده ها و صدها جوانان دیگر می توانند با مطالعه تجارب و مستندات آن ها در این عرصه وارد شوند و با خطرات کمتری این راه را ادامه و گسترش دهند.
ایران امروز ما نیازمند مردمی است که علاوه بر اینکه از حقوق بشر اطلاع دارند به حقوق بشر نیز به دیده احترام بنگرند تا کشورمان از مشکلاتی که رنج می برد رهائی یابد و شاهد قربانی شدن هر روزه تعدادی از هموطنانمان نباشیم.