رادیو فرانسه : انتشار بی سابقه مقاله ای انتقادی در یکی از سایت های منسوب به اصولگرایان، علیه عملکرد سفارت جمهوری اسلامی در لندن و باز تاب آن در سایر رسانه های همگروه، میتواند نشانه شکل گرفتن تلاشهایی برنامه ریزی شده، جهت فراهم ساختن زمینه واگذاری مدیریت وزارت خارجه جمهور ی اسلامی به سپاه پاسداران و یا در اختیار گرفتن مستقیم آن از سوی نظامیان تلقی شود.
درهفتۀ جاری سایت خبری تابناک، منسوب به محسن رضایی، فرمانده سابق سپاه و یکی از نامزد های اصولگرایان در انتخابات گذشته رییس جمهوری، مقاله ای انتشار داد با عنوان ” سفارت ایران در لندن به چه کاری مشغول است”؟
در این مقاله اگر چه در ظاهر عملکرد سفارت خانه بی سفیر ایران در لندن هدف قرا گرفته، در باطن، عملکرد وزارت خارجه بزیر سئوال رفته است. در اختیار گرفتن مستقیم وزارت خارجه توسط سپاه، علاوه بر فراهم آوردن پایگاهی برای اعزام کادر های اداری سپاه به خارج، اداره عملیات برون مرزی آنرا نیز، بدون مداخله و مزاحمت عوامل غیر سپاهی، ممکن میسازد.
پیش از تدارک هجوم تازه سپاه برای در اختیار گرفتن وزارت خارجه، وزارت نفت با عزیمت رستم قاسمی از قرار گاه خاتم الانبیا، بازوی مهندسی سپاه، به آن وزارتخانه، به اشغال سپاه درآمده بود.
وزرای سپاهی
وزارت کشور با حضور مصطفی محمد نجار و وزارت دفاع با حضور احمد وحیدی، وزارت نیرو با حضور مجید نامجو، وزارت اطلاعات با حضور حیدر مصلحی، وزارت رفاه با حضور صادق محصولی، و چند پست معاون رییس جمهور، پیشتر در اختیار سپاه قرار گرفته بود.
در حال حاظر نیز نمایندگان سپاه، چند سفارتخانه کلیدی را در بغداد، کابل، دمشق، و همچنین تعدادی از سفارتخانه های جمهوری اسلامی را در آسیای مرکزی، آمریکای لاتین و آفریقا بطور کامل در اختیار دارند.
پس از شکست رییس دولت دهم در رقابت قدرت با رهبر جمهوری اسلامی و شکل گرفتن خلاء نسبی ناشی از این عقب نشینی، سپاه پاسداران موضعی مستحکم تر از پیش در هرم قدرت داخلی بدست آورده است. در نتیجه این بهبود موقعیت، سپاه در تدارک حضور فعال در انتخابات آینده مجلس و پس از کسب کرسی های بیشتر در مجلس، نشانه رفتن پست رییس جمهوری و تشکیل دولت یازدهم است.
رییس دولت دهم که ادامه حضور غیر مستقیم خود را در دولت بعدی بسیار دشوار می بیند، به نوعی باز گذاشتن دست سپاه در امور اجرایی را در جهت تلافی شکست های اخیر خود و بی ثبات ساختن موازنه قدرت داخلی به سود نظامیان و زیان روحانیون می بیند. هدیه وزارت نفت به سپاه نیز در راستای این سیاست صورت گرفت.
مسابقه برای جلب حمایت سپاه
چهره های امیدوار در انتخابات آینده رییس جمهوری نیز راه موفقیت خود راعلاوه بر کسب پشتیبانی رهبر، در جلب حمایت سپاه می بینند. منجمله علی لاریجانی، رییس مجلس اسلامی که در وزارت خارجه از نفوذ و سهمیه قابل ملاحظه ای برخوردار است، بنظر میرسد که واگذاری مدیریت کامل این وزارت خانه را به سپاه، در صورت چشم پوشی سپاه از پست رییس جمهوری و رسیدن خود به این مقام، در انتخابات آینده، مورد توجه قرار دهد.
طی ماههای اخیر، با حمایت علی لاریجانی، علی اکبر صالحی وزیر خارجه، درمجلس در چند نوبت مورد انتقاد قرار گرفته و حتی تهدید به استیضاح شده است.
با این وجود، و شاید بی اعتنا به رقابت نامزد های آینده برای جلب حمایت سپاه، و یا سیاست های در باطن تلافی جویانه و در ظاهر دوستانه، رییس کنونی دولت در باز کردن درهای بیشتر بروی نظامیان و سپاه پاسداران مستقیما طرح افزایش نفوذ در امور اجرایی و اعمال مدیریت مستقیم در وزارتخانه ها را با هدف گرفتن وزارت خارجه مورد توجه قرار داده است.
سوابق وزیران سابق
وزرای خارجه سابق جمهوری اسلامی، کریم سنجابی، ابراهیم یزدی، ابولحسن بنی صدر، صادق قطب زاده، محمد علی رجایی، میر حسین موسوی، علی اکبر ولایتی، کمال خرازی و منوچهر متکی، هیچیک عضویت سپاه پاسداران را نداشته اند. سفرای جمهوری اسلامی در لندن نیز از این انتساب به سپاه و داشتن سابقه خدمت در سپاه محروم بوده اند.
سطح مناسبات ایران و بریتانیا، بعد از قطع روابط لندن با تهران در آذر ماه ۱۳۵۹، ۷ سال بعد ارتقاء یافت و اولین سفیر جمهوری اسلامی، غلامرضا انصاری، در سال ۱۳۶۷ عازم لندن شد.
مرتضی سرمدی سفیر بعدی ایران بود و در دولت دوم محمد خاتمی، محمد حسن عادلی عازم لندن شد. بعد از عادلی، و در یک یورش فله ای برای تغییر سفیران کار آمد تر ایران در خارج، و همزمان با انجام تغییرات مشابه در پاریس، برلین و مالزی، سفارت ایران در لندن به رسول موحدیان عطار رسید که در اندازه های اداری و سوابق سیاسی و علمی، عادلی نبود.
بعد از خاتمه زمان سفارت عطار در لندن، دولت احمدی نژاد مهدی صفری، سفیر سابق در مسکو را برای این پست در نظر گرفت ولی دولت بریتانیا با این ماموریت روی موافق نشان نداد. صفری چند ماه بعد سفیر جمهوری اسلامی در پکن شد و سفارت لندن به حال سابق باقی ماند.
اگرچه در زمان موحدیان عطار، مناسبات ایران و بریتانیا مسیر دشواری را طی کرد، در عین حال کنسولگری جمهوری اسلامی در لندن شاید با تلاشی بیشتر از گذشته امور کنسولی را ادامه داد.
از نکته های بحث انگیز زمان سفارت رسول موحدیان در لندن، هدیه کردن یک گوسفند به شاهزاده ویلیام، فرزند ولیعهد بریتانیا، در زمان ازدواج او بود.
از زمان برگزاری انتخابات پیشین ریاست جمهوری، مناسبات بریتانیا و جمهوری اسلامی سرد تر از گذشته شده است. به قدرت رسیدن دولت محافظه کار دیوید کامرون در بریتانیا، این دشواری ها را بیشتر تر از پیش ساخته.
در حال حاظر نزدیک به ٢ میلیارد دلار دارایی های ایران در بانک های بریتانیا بلوکه شده و در تازه ترین اقدام علیه جمهوری سلامی، لندن پنج فرد مشکوک و متهم به دخالت در طرح ترور سفیر عربستان در واشنگتن را که به تازگی از سوی آمریکا تحریم شده اند (منجمله قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس، غلام علی شکوری، عبدالرضا شهلایی و حامد عبداللهی)، مشمول تحریم و مسدود کردن اموال ساخته است.
با توجه به حساسیت فوق العاده ای که اقدامات سپاه در خارج از کشور ایجاد کرده است، افزایش نفوذ سپاه در وزارت خارجه و یا واگذاری مدیریت مستقیم این وزارتخانه به سپاه، تنها میتواند مناسبات خارجی بحران زده جمهوری اسلامی را در وضعیتی دشوار تر قرار دهد.