وزارت خارجه بریتانیا روز چهارشنبه گزارشها درباره دستگیری یک دیپلمات این کشور در ایران را تکذیب کرد.
خبرگزاری دولتی ایرنا، فارس، نزدیک به سپاه پاسداران، و تلویزیون حکومتی ایران فیلم تهیه شده توسط اطلاعات سپاه پاسداران را منتشر کردهاند که در آن معاون سفیر بریتانیا در تهران و چند دیپلمات دیگر به «جاسوسی» و نمونهبرداری از خاک مناطق نظامی متهم شدهاند.
این گزارش همچنین از «شناسایی و بازداشت» چند دیپلمات خارجی خبر داده، اما توضیحی بیشتری ارائه نکرده است.
در فیلم اطلاعات سپاه پاسداران گفته میشود این «دیپلماتها» از جمله یک دیپلمات ارشد بریتانیا و همسر رایزن فرهنگی اتریش هنگام «نمونهبرداری از خاک منطقه ممنوعه» در کویر مرکزی ایران توسط پهپادهای سپاه رصد و شناسایی شدند.
یک سخنگوی وزارت امور خارجه بریتانیا نیز گزارشها در این زمینه را کاملا بی اساس دانست.
این سخنگوی وزارت خارجه بریتانیا گفته است: «گزارشها درباره بازداشت یک دیپلمات بریتانیایی کاملا نادرست است.»
ساموئل هیث، سخنگوی سفارت بریتانیا در ایالات متحده، نیز در توییتی نوشت که جایلز ویتاکر دیگر حتی در ایران نیست.
سفیر بریتانیا در تهران روز پنجشنبه، ۱۶ تیر، نیز در پیامی نوشت که آقای ویتاکر «در دسامبر گذشته در پایان مأموریت خود ایران را ترک کرده است.»
سایمون شِرکلیف، سفیر بریتانیا در تهران، در پیام توئیتری خود نوشت: «این گزارشها مبنی بر این که معاون سفیر کشورمان در حال حاضر بازداشت است بسیار جالب است… …. او در دسامبر گذشته [بیش از شش ماه پیش] در پایان پست خود ایران را ترک کرد.»
صفحه اطلاعات سوابق کاری جایلز ویتاکر در وبسایت دولت بریتانیا در روز پنجشنبه، ۱۶ تیر، مدت خدمت او در پست معاونت سفارت بریتانیا در تهران را «از نوامبر ۲۰۱۸ تا دسامبر ۲۰۲۱» نشان میدهد.
رسانههای جمهوری اسلامی با پخش گزارشی ویدئویی مدعی شدهاند که جایلز ویتاکر همراه با خانوادهاش در حال «نمونهبرداری از خاک یک منطقه ممنوع» بوده که در آنجا «یک رزمایش موشکی هوافضای سپاه پاسداران انجام شده بود».
رسانههای حکومتی ایران همچنین از شناسایی «رونالد گشین، همسر رایزن فرهنگی سفارت اتریش»، به هنگام «نمونهبرداری از خاک منطقه» یکی از روستاهای توابع شهرستان دامغان خبر دادهاند.
در این گزارشها همچنین آمده است که شوهر رایزن فرهنگی سفارت اتریش پیش از این هنگام تصویربرداری از یکی از مناطق نظامی در تهران شناسایی شده است.
وزارت امور خارجه اتریش هنوز به این گزارش واکنش نشان نداده است.
در گزارش اطلاعات سپاه اشارهای به زمان شناسایی یا بازداشت این افراد نشده است.
در این گزارش ادعا شده است که جایلز ویتاکر، «معاون سفیر» بریتانیا در تهران همراه با خانوادهاش در حال «نمونهبرداری از خاک یک منطقه ممنوع» بوده که در آنجا «یک رزمایش موشکی هوافضای سپاه پاسداران انجام شده بود».
در این فیلم، یک خارجی دیگر به نام «ماسیه والزاک» نیز نشان داده میشود که به ادعای تلویزیون ایران، استاد دانشگاه در لهستان بوده و بهعنوان گردشگر به ایران سفر کرده بود.
آقای والزاک و سه همکار او در این فیلم خبری متهم میشوند که در جریان یک برنامه تبادل علمی، از خاک یک منطقه دیگر نمونهبرداری کردهاند. تلویزیون حکومتی ایران میگوید که این اقدام آنها دقیقاً مصادف با یک آزمایش موشکی سپاه در استان کرمان بوده است.
در همین زمینه، جفری لوئیس از کارشناسان مرکز جیمز مارتین درمونتری گفته است، اطلاعات بسیار اندکی میتوان از ترکیبات شیمیایی خاک نمونه برداری شده پس از مدتی از مانورهای نظامی کسب کرد.
صداوسیما گزارش داد سازمان اطلاعات سپاه، معاون سفیر بریتانیا و چند شهروند خارجی را هنگام سفر خانوادگی به کویر و به اتهام جاسوسی بازداشت کرده است. یکی از سخنگویان وزارت خارجه بریتانیا به ایراناینترنشنال گفت: گزارش تلویزیون ایران درباره دستگیری یک دیپلمات بریتانیایی کذب محض است. https://t.co/CR3YyaVl2d
— AmirFarshad Ebrahimi (@Goftaniha) July 6, 2022
او اضافه کرده است، شاید بتوان در مورد برخی از ترکیبات شیمیایی موجود در پیشرانه اطلاعاتی کسب کرد، اما ایران تعداد زیادی از این موشکها را در کشورهای همسایه به کار گرفته است و دانشمندان ایرانی نیز در خصوص ترکیبات شیمیایی مورد استفاده در آنها مقالات علمی منتشر کردهاند.
جفری لوئیس تصریح کرده است، بنابراین من واقعاً هیچ ارزش قابل توجهی برای تهیه نمونه گیری خاک (در ایران) نمیبینم و گمان میکنم که این (رویداد) احتمالاً کار یک سرویس امنیتی «جو گیر شده» باشد تا اینکه معاون سفیر بریتانیا بخواهد نوعی کار هوشمندانه اطلاعاتی انجام داده باشد.
اطلاعات سپاه پاسداران در سالهای اخیر شماری از افراد خارجی یا دوتابعیتی را بازداشت و آنها را به اقدام علیه امنیت ملی و جاسوسی متهم کرد.
در همین زمینه، قوه قضائیه ایران روز چهارشنبه اتهام رسمی دو فرانسوی بازداشتشده در ایران را «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی کشور» عنوان کرد.
این دو تبعه فرانسه به نامهای خانم سسیل کوهلر و همسر او ژاک پاری به «ارتباطگیری» با فعالان معلم و کارگر متهم شدهاند.
در حالی خبر بازداشت و شناسایی دیپلماتهای خارجی منتشر شده است که مذاکرات برای احیای توافق هستهای موسوم به برجام با بنبست رو به رو شده است.
مقامهای آمریکایی میگویند که ایران در مذاکرات هفته گذشته در دوحه مطالبات «فرا برجامی» را دوباره پیش کشیده که نشانه فقدان جدیت و تعهد تهران برای بازگشت به توافق هستهای برجام است.