اختصاصی ایران بریفینگ / امیر فرشاد ابراهیمی / در هنگام جنگ ایران و عراق به دلیل نامساعد بودن وضعیت جغرافیایی مناطق عملیاتی، حجم آتش دشمن و قرار گرفتن شهدا در محدوده درگیری امکان جابه‌جایی و انتقال ابدان کشته‌شده‌ها فراهم نبوده، بعد از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ و پایان جنگ یکی از موضوعاتی که در دستور کار سپاه پاسداران قرار گرفت، تلاش برای تفحص (جستجو) و کشف مفقودین جنگ بود.
تفحص پیکر شهدا سال‌هاست که در مناطق عملیاتی مختلف جنوب و غرب کشور و مناطق برون‌مرزی در کشور عراق انجام‌شده و تاکنون تداوم‌یافته است، در این راه تاکنون بیش از ۵۰ تن از اعضای تیم تفحص که جستجوگران نور خوانده می‌شوند نیز کشته و بیش از ۱۲۰ نفر نیز دچار مصدومیت و قطع عضو شده‌اند.
آن‌طور که در سال‌های پایانی جنگ مقام‌های رسمی جمهوری اسلامی اعلام کردند در جنگ ۸ ساله ایران و عراق حدود ۲۷۰ هزار نفر نیروی ایرانی کشته‌شده‌اند که ازاین‌بین حدود ۵۰ هزار نفر به‌عنوان «مفقودالاثر» مطرح شدند.
تفحص شهدا ابتدا از سال ۱۳۷۲ توسط یکی از فرماندهان لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله تهران (شهید قاسم دهقان) آغاز شد و بعدها دیگر لشکرهای سپاه پاسداران نیز آن را در مناطقی که عملیات انجام داده بودند پی گرفتند تا اینکه در اواخر دهه ۷۰ نهادی به نام کمیته جستجوی مفقودین در ستاد کل نیروهای مسلح تأسیس و یکی از فرماندهان سپاه سرتیپ میرفیصل باقرزاده مسئولیت آن را بر عهده گرفت، در واقع این کمیته برای مشخص کردن وضعیت ۵۰ هزار مفقودالاثر جنگ کار خود را آغاز کرد.
در ۲۷ شهریور ۱۳۸۱ میرفیصل باقرزاده در گفتگویی با ایرنا اعلام کرد: «تاکنون حدود ۴۴ هزار نفر از مفقودان توسط کمیته جست‌وجوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح پیداشده‌اند و به آغوش خانواده‌هایشان بازگشته‌اند»
یعنی در سال ۱۳۸۱ تنها ۶ هزار شهید مفقودالاثر باقی‌مانده بود این تعداد را باقرزاده در همان سال و در مصاحبه‌های متعدد هم اعلام کرده بود.
اگر اخبار مربوط به تشییع پیکر شهدای تفحص شده و گمنام را از سال ۱۳۸۱ دنبال کنیم به‌طور متوسط همه ماهه در گوشه و کنار کشور اخبار تشییع پیکر شهدا و یا دفن آن‌ها در مزار شهدا و یا دانشگاه‌ها و ادارات و مراکز مختلف کشور مشاهده می‌کنیم. تعداد این شهدا همواره متعدد است و حتی در مواردی به ۱۲۷ تن یا ۲۷۰ تن و بیشتر هم رسیده.
به‌عنوان‌مثال در شهریور ۱۳۸۲ مراسم تشییع ۱۳۶۰ تن از پیکر شهدای یافت شده در تهران از مقابل مجلس شورای اسلامی تشییع شدند.
و یا در ۲۴ آذر ۱۳۸۵ با حضور رهبر ایران پیکر ۸۶۰ تن از شهدای جنگ بعد از نماز جمعه تهران تشییع شدند.
در بهمن ۱۳۹۳ نیز پیکر ۱۲۱ شهید گمنام در تهران و اهواز تشییع شد.
در ۲۶ خرداد ۱۳۹۴ نیز ۲۷۰ شهید تازه تفحص شده هشت سال دفاع مقدس که ۱۷۵ تن از آنان مربوط به غواصان و خط‌شکنان کربلای ۴ بودند در تهران تشییع شدند.
جمعه ۱۴ اسفند ۱۳۹۴ پیکر ۱۱۱ شهید دوران دفاع مقدس همزمان با ایام فاطمیه در کشور تشییع شد.
همچنین در آذر ۱۳۹۵ پیکر ۱۰۳ شهید گمنام در تهران و شهرستانها تشییع شدند.
۲۹ تیر ۱۳۹۶ نیز پیکرهای پاک ۲۰۰ شهید دوران دفاع مقدس همزمان با سالروز شهادت امام جعفر صادق در نقاط مختلف کشور تشییع و خاکسپاری شد.
امروز نیز بنابر اخبار اعلام شده تابوت ۴۰۰ شهید گمنام در تهران و شهرستانها گردانده شد.
از آمار جسته‌وگریخته که بگذریم اگر ۶ هزار تن نیمه سال ۱۳۸۱ را مبنا قرار دهیم و فقط همین تشییع پیکرهای شهدا را هم کسر کنیم می‌ماند ۲۸۴۰ تن شهید مفقود جنگ.
باوجود این اخبار که همه ماهه خبر تشییع پیکر شهدای جنگ معمولاً شنیده می‌شود اما ظاهراً قرار نیست شهدای مفقودالاثر تعدادشان کم و یا تمام بشود، نکته عجیب اینکه باوجود تشییع همه ماهه این شهدا روزبه‌روز تعداد شهدای گمنام دفاع مقدس بیشتر نیز می‌شود، حتی بیشتر از همان ۶ هزار تن عنوان‌شده به‌صورت رسمی.
مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس خوزستان در ۲۱ فروردین ۱۳۹۲ با بیان اینکه هنوز پیکر ۷ هزار شهید دوران دفاع مقدس کشف نشده است، گفت: با توجه به توافقات اخیر میان کمیته جستجوی مفقودین ستاد نیروهای مسلح و مسئولان عراقی پیش‌بینی می‌شود ازاین‌پس روند تفحص با سرعت بیشتری انجام شود.
در ۱۷ مرداد ۱۳۹۷ نیز دکتر محمود تولایی ریاست «مرکز تحقیقات ژنتیکی نور» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله سپاه پاسداران به خبرنگار نوید شاهد (پورتال رسمی بنیاد شهید) اظهار داشت: بر اساس آمارهای موجود، ۱۰ هزار شهید گمنام در کشور داریم که مفقودالاثر هستند!
در روزهای گذشته نیز فرمانده سپاه محمد رسول‌الله تهران محمدرضا یزدی با ربط دادن موضوع جستجوی پیکرهای شهدا به خروج آمریکا از برجام گفت: در ارتباط با تفحص شهدا ابزار لازم را تهیه‌کرده‌ایم و تحریم‌ها هیچ فشاری را برای گروه‌های تفحص در پی نداشته است.
فرمانده سپاه محمد رسول‌الله تهران بابیان اینکه امروز بین ۳ تا ۴ هزار پیکر هنوز به کشور بازنگشته‌اند افزود: تلاش‌ها و جستجوها برای شناسایی پیکرهای شهدا همچنان ادامه دارد.
ورای انتفاع مالی سپاه پاسداران و بنیاد دفاع از ارزش‌های دفاع مقدس ستاد کل نیروهای مسلح از فعالیت کمیته جستجوی مفقودین که همه‌ساله بخش اعظمی از بودجه هزینه شده در بنیاد را مدعی اختصاص دادن به این امر هستند، مقوله شهدای گمنام امروزه برای همه دستگاه‌های دولتی و حکومتی جمهوری اسلامی تبدیل به یک کاسبی و منبع درآمد سرشاری شده است.
وزارت اطلاعات با ادعای «معنوی کردن کار اطلاعاتی» در کشور و طرح دفن شهدای گمنام و ساخت مزار و یادمان در وزارت اطلاعات وادارات اطلاعات و حراست‌های سراسر کشور چند سالی است قریب ۸۰ میلیارد تومان درخواست هزینه از بودجه رسمی کشور می‌کند.
غالب وزارتخانه‌های دولتی و دانشگاه‌های سراسر کشور نیز بودجه‌هایی از ۱ میلیارد تا ۳۰ میلیارد تومان به این منظور اختصاص داده‌اند.
این تنها سوءاستفاده مالی است و سوءاستفاده سیاسی از ابدان شهدا و مراسم تشییع‌های پیکر تفحص شده آن‌ها در سراسر کشور در مناسبت‌ها و حوادث سیاسی و بین‌المللی و پس از درگیری‌های جناحی سیاسی «بازی کثیف سیاسی» است که جمهوری اسلامی از شهدای ۸ سال جنگ ایران و عراق انجام می‌دهد و بعید است پایانی هم داشته باشد.
بعد نوشت:
در بعد از اعلام خبر و تشییع پیکر شهدای غواص که جمهوری اسلامی در تبلیغات عجیبی تمامی دستگاه‌های رسمی خود را مکلف به بازتاب دادن آن نمود و در مراسمی کاملاً سیاسی تشییع آن‌ها را در تهران برگزار نمود شائبه‌های پیش آمد که دست‌کم بخشی از آن پیکرها ایرانی نبوده‌اند و مربوط به کشته‌شده‌های عراقی در جنگ می‌باشند،ضمن آنکه اکنون سپاه پاسداران در بخش‌هایی از خاک عراق (به‌عنوان‌مثال شمال شرق فاو و یا جاده القرنه بصره) در حالی در جستجوی پیکرهای شهدا و انتقال آن‌ها به ایران است که هرگز پای رزمندگان ایرانی به آن مناطق نرسیده است!