همزمان با سالگرد «جمعه خونین زاهدان»،گزارش‌ها و ویدئوهای منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی از اعزام گسترده نیروهای یگان ویژه و سپاه پاسداران از استان‌های خراسان جنوبی، کرمان و هرمزگان به سیستان و بلوچستان حکایت دارد.
فعالان سیستان‌و بلوچستان ابعاد اعزام نیرو به این منطقه را «محاصره زاهدان» توصیف کرده و گفتند که این اقدامات با هدف ارعاب مردم و نگرانی حکومت از اعتراضات گسترده در این شهر، انجام شده است.
در همین حال نماینده زاهدان در مجلس شورای اسلامی فاش کرد که مقام‌های ارشد حکومتی در تهران طی یک سال گذشته «مانع از تشکیل هیئت تحقیق» درباره کشتار جمعه خونین زاهدان شده‌اند و به این نماینده گفته‌اند: «نیازی به ورود شما و دیگران نیست، ما خودمان اشراف داریم.»
کانال رصد بلوچستان با انتشار ویدیوهایی از انتقال گسترده نیروهای یگان ویژه و نیروهای سپاه پاسداران از استان‌های کرمان، خراسان جنوبی و هرمزگان به شهرهای مختلف سیستان و بلوچستان به ویژه زاهدان، سراوان، خاش، ایرانشهر، چابهار و دیگر شهرهای این استان، گزارش داد.
«فضای امنیتی و حضور نظامیان» در سیستان و بلوچستان در آستانه سالگرد «جمعه خونین» زاهدان
View this post on Instagram
در این گزارش از قول منابع محلی تأکید شده که علاوه بر حضور و گشت‌زنی گسترده نیروهای سپاه پاسداران و یگان ویژه در خیابان‌ها و میادین شهرهای مختلف استان سیستان و بلوچستان در عمل شهر زاهدان به «محاصره» نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران در آمده است.
این کانال تلگرامی که رویدادهای سیستان و بلوچستان را پوشش می‌دهد همزمان ویدئوهایی را منتشر کرد که شعارنویسی معترضان در سطح شهر زاهدان را نشان می‌دهد.
در تعدادی از ویدئوها، برخی معترضان پلاکاردهایی در دست دارند که در آن به ایجاد فضای به شدت امنیتی توسط حکومت همزمان با سالگرد «جمعه خونین زاهدان» اعتراض شده و این اقدامات حکومتی، «محاصره زاهدان» توصیف شده است.
کمپین فعالین بلوچ، نیز با انتشار ویدیوهایی از گشت‌زنی نیروهای ویژه اعزام شده به زاهدان، گزارش داد که «نیروهای نظامی با تردد مداوم در شهر» در حال نمایش قدرت و اجرای «برنامه‌ای هدفمند در جهت ایجاد رعب و وحشت» در سطح شهر زاهدان هستند.
در همین حال سایت حال‌وش در سالگرد «جمعه خونین زاهدان» با انتشار گزارشی درباره ابعاد گسترده کشتار مردم در ۸ مهر سال ۱۴۰۱، اسامی ۱۰۵ تن از مردم و نمازگزاران اهل سنت کرد که در «جمعه خونین زاهدان» با شلیک نیروهای حکومتی کشته شدند.
این گزارش می‌افزاید که ده‌ها تن نیز در «جمعه خونین زاهدان» با شلیک نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی زخمی و مصدوم شدند.
این سایت همچنین اسامی ۱۸ تن از کشته‌شدگان در شهر خاش را منتشر کرد که بعد از نماز جمعه ۱۳ آبان ۱۴۰۱ در این شهر استان سیستان و بلوچستان با «شلیک مستقیم» نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی کشته شدند.
حال‌وش همچنین اسامی ۱۹ کودک ۷ تا ۱۷ ساله را منتشر و تأکید کرد که این کودکان در جمعه خونین زاهدان و همچنین اعتراضات سیزدهم آبان شهر خاش با «شلیک مستقیم» نیروهای حکومتی کشته شدند.
در همین حال مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران نیز با انتشار گزارشی تأکید کرد که در هشتم مهرماه پارسال «شهر زاهدان در پس زمینه اعتراضات سراسری در ایران، شاهد قتل عام حدود یکصد شهروند بلوچ توسط نیروهای انتظامی‌امنیتی شد.»
در این گزارش آمده که با گذشت یک‌سال و در حالی که اعتراضات مردم زاهدان به صورت پیوسته ادامه یافته است، تاکنون دستگاه قضایی جمهوری اسلامی هیچ فرد و مقامی را «به خاطر ایفای نقش در قتل عام معترضان مورد تعقیب و برخورد قضایی جدی» قرار نداده است.
در گزارش مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران که سایت هرانا منتشر کرد همچنین ۲۳ تن از مقام‌های استان سیستان و بلوچستان به عنوان عاملان نقض حقوق بشر و «عوامل کلیدی در کشتار زاهدان و حوادث پس از آن در سطح استان سیستان و بلوچستان» معرفی شده‌اند.
در میان این مقام‌ها از جمله اسامی «حسین مدرس خیابانی» استاندار وقت و محمد کرمی استاندار فعلی سیستان و بلوچستان، ابوذر مهدی نخعی سرپرست وقت استانداری زاهدان و فرماندار زاهدان، مرتضی جوکار جانشین فرمانده نیروی انتظامی سیستان و بلوچستان، محمود سعادتی فرمانده نیروی انتظامی زاهدان، احمد شفاهی فرمانده سپاه استان سیستان و بلوچستان، علی سرحدی رئیس پلیس اطلاعات و امنیت عمومی این استان، محمد اعظمی معاون عملیات قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه، ذکر شده است.
در روز هشتم مهر ۱۴۰۱، زمانی که اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» در حال گسترش به تمام ایران بود، جمعی از مردم زاهدان پس از نماز جمعه اهل سنت در مسجد مکی این شهر، قصد برپایی تجمعی در حمایت از این اعتراضات و همچنین اعتراض به «تجاوز ابراهیم کوچک‌زایی، فرمانده انتظامی چابهار به یک دختر نوجوان بلوچ» را داشتند که نیروی انتظامی و امنیتی از داخل یک کلانتری اقدام به شلیک مستقیم به‌سوی مردم کردند و دست‌کم ۱۰۰ تن از مردم در این تیراندازی‌ها کشته شدند.
مولوی عبدالحمید اسماعیل‌زهی، امام جمعه اهل سنت زاهدان ۳۰ آذر پارسال گفت که تیراندازی نیروهای حکومتی و کشتار معترضان در جمعه خونین زاهدان «برنامه‌ای ازپیش‌تعیین‌شده» بود.
مولوی عبدالحمید درباره حوادث زاهدان: تک‌تیراندازها سر و قلب مردم را نشانه گرفتند
مردم زاهدان و امام جمعه اهل سنت این شهر بارها خواستار رسیدگی به کشتار گسترده مردم در جمعه خونین زاهدان شده‌اند با این حال فداحسین مالکی، یکی از دو نماینده زاهدان، روز چهارشنبه ۵ مهر ماه طی یک مصاحبه ویدئویی فاش کرد که برخی مقام‌های حکومتی از تهران مانع تشکیل «هیئت تحقیق» درباره کشتار جمعه خونین زاهدان شده‌اند.
View this post on Instagram
فداحسین مالکی در این مصاحبه ویدئویی گفت که ابعاد اعتراضات در سیستان و بلوچستان پس از کشتار جمعه خونین زاهدان نباید تا این اندازه «کشدار» می‌شد و به همین منظور خود وی و برخی دیگر از مقام‌های محلی خواستار تشکیل کمیته تحقیق برای «جمع کردن» کشتار زاهدان بودند.
این نماینده مجلس افزود که خودش شخصاً از یک مقام ارشد در تهران خواسته که برای دلجویی و به عنوان حمایت از تشکیل «هیات تحقیق» با مولوی عبدالحمید اسماعیل‌زهی و دیگر چهره‌های ذی‌نفوذ در میان مردم سیستان و بلوچستان تماس گرفته شود اما آن مقام حکومتی «حتی حاضر به انجام یک تماس تلفنی» پس از کشتار مردم زاهدان نشده است.
فداحسین مالی همچنین گفت که در زاهدان به مردم و همچنین روحانیان اهل سنت از جمله مولوی عبدالحمید اسماعیل زهی توافق شده بود که هیئت تحقیق مستقلی با شرکت نمایندگان حکومت و روحانیان اهل سنت و ریش سفیدان برای بررسی کشته شدن مردم تشکیل شود.
این نماینده مجلس با تأکید بر اینکه این هیٔت تحقیق هرگز تشکیل نشد، گفت: «از تهران به من گفتند شما ورود نکنید، ما خودمان اشراف داریم.»
سازمان عفو بین‌الملل پیشتر در بیانیه‌ای تأکید کرده که نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی با استفاده از «الگویی کشنده» در سرکوب اعتراضات سیستان و بلوچستان، از «مهمات و گلوله جنگی مرگبار» علیه مردم این استان استفاده کردند و «بالاتنه، سینه و سر معترضان را به قصد کشتار» هدف قرار دادند.